tag:blogger.com,1999:blog-17291636597826053732024-03-13T18:10:09.709+01:00non des a esquecementoblog de Luís Bará sobre memoria da Galiza represaliada e resistentenon des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.comBlogger70125tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-61390452857832813252018-01-17T15:10:00.001+01:002018-01-17T15:16:27.655+01:00NIEVES FARIZA ALONSO, SEMPRE ADIANTE<div class="MsoNormal">
<span lang="ES"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">O 17 de xaneiro
de 1911 nace en Cambados –onde o seu pai estaba destinado como garda civil- unha
muller excepcional, Nieves Fariza Alonso. Filla de Teodora Alonso Ríos, irmá de
Antón, pertence a unha familia republicana e galeguista con orixe en Silleda. A
súa vida trascorre entre A Estrada, onde comeza a exercer como docente en 1933,
Celanova e Ourense.</span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-y4txbJxwjzQ/Wl9YQ9tF56I/AAAAAAAAAfc/GVMZAGxZO54GdQ-fPtmPUsmme1FWfEl2QCLcBGAs/s1600/Nieves%2BFariza%2BAlonso.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="731" data-original-width="600" height="200" src="https://4.bp.blogspot.com/-y4txbJxwjzQ/Wl9YQ9tF56I/AAAAAAAAAfc/GVMZAGxZO54GdQ-fPtmPUsmme1FWfEl2QCLcBGAs/s200/Nieves%2BFariza%2BAlonso.jpg" width="163" /></a></span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><o:p></o:p></span><br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Mestra
comprometida co ideal laico e igualitario da II República foi perseguida nos
días posteriores ao golpe militar de xullo de 1936. Consegue fuxir da cadea e
da morte á que a condenaran os falanxistas de Celanova e refúxiase na Estrada,
na casa da súa nai. Foi depurada, desterrada en Burgos e finalmente encarcerada
en Ourense. Grazas á coraxe da súa filla e o apoio do avogado Luís Pérez
Cóleman consegue librarse do cárcere e pon en marcha –asociada con Pérez
Cóleman- o Consultorio Xurídico Social “Adelante”, unha xestoría para tramitar
demandas das viúvas dos operarios do ferrocarril falecidos pola silicose (“mal
da vía”). Tamén xestionan con éxito compensacións económicas polos despramentos
dos obreiros ao lugar de traballo. <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Muller combativa,
a súa vida foi unha loita constante contra un tempo de inxustizas e de falta de
liberdade. A súa consigna vital foi a mesma que lle daba nome á empresa “Adiante”.
Recuperou a súa praza como mestra e ao mesmo tempo, por libre, fixo as
carreiras de Graduado Social e Dereito. Pouco a pouco a empresa abriu
delegacións en Vigo, nas minas do Fontao, León e Asturias, onde se especializou
na defensa laboral e xurídica dos mineiros.<o:p></o:p></span></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Morreu en Ourense
no ano 1975 deixando un xigantesco ronsel de coraxe, loita e compromiso.</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-jWcnkq9eA54/Wl9YZKwED3I/AAAAAAAAAfg/aE_M0JyHVGwqXrLchBC0qIp14Ifl2g6AwCLcBGAs/s1600/El%2Bemigrado%2BA%2BEstrada%2B1934%2B%25282%2529.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="817" data-original-width="1600" height="163" src="https://4.bp.blogspot.com/-jWcnkq9eA54/Wl9YZKwED3I/AAAAAAAAAfg/aE_M0JyHVGwqXrLchBC0qIp14Ifl2g6AwCLcBGAs/s320/El%2Bemigrado%2BA%2BEstrada%2B1934%2B%25282%2529.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Anuncio en El Emigrado, A Estrada 1933</td></tr>
</tbody></table>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-epcAgXEtYTc/Wl9YaZeH_DI/AAAAAAAAAfk/YjvPz1pNVQsinByB2_MXVvIOM7BwapVOwCLcBGAs/s1600/Instancia%2Bpara%2Bexame%2Ben%2BDereito%2B1953.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="464" data-original-width="683" height="135" src="https://4.bp.blogspot.com/-epcAgXEtYTc/Wl9YaZeH_DI/AAAAAAAAAfk/YjvPz1pNVQsinByB2_MXVvIOM7BwapVOwCLcBGAs/s200/Instancia%2Bpara%2Bexame%2Ben%2BDereito%2B1953.jpg" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">El Pueblo Gallego, 1933</td></tr>
</tbody></table>
<br />
<br />
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Fontes:</span><br />
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Prensa histórica</span><br />
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Entrevistas a José Emilio Martínez Fariza, fillo de Nieves Fariza</span><br />
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Rafael Cid: Carrilanos. Os túneles dun tempo, Xerais, 2005</span><br />
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Elena de Jesús Rodriguez: "Nieves Fariza", en Álbum de Mulleres</span><br />
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Elena de Jesús Rodríguez: Nieves Farza Alonso. Unha loita solitaria nun mundo de homes, concello de Ourense, </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-73549592933873624072017-03-01T23:02:00.004+01:002017-03-01T23:10:07.918+01:00Agora están con nós <br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "verdana" , "sans-serif";">O das mulleres ten que quedar
escrito para a historia... Interésame que quede o das mulleres, porque o dos
homes escribiuse sempre<o:p></o:p></span></i></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Testemuño de Trinidad Gallego, loitadora
antifranquista, no documental <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Las sin
sombrero</i><o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;">
<span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt;">I<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">En
Galiza, a partir do 20 de xullo de 1936, non había moito lugar para o heroísmo.
E aínda así houbo heroísmo e coraxe e afouteza en moitos homes e mulleres que
se enfrontaron ao fascismo, uns coas armas e os ideais, e outros coa razón das
súas conviccións irrenunciábeis. A maioría enchen aínda tumbas anónimas nos
cemiterios, nas gavias, nas rías de Galiza. A maioría son mortos sen nome e sen
tumba, asasinados de <i style="mso-bidi-font-style: normal;">hemorraxia interna</i>,
sepultados no inmenso cemiterio do esquecemento.<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-H0D35Cj1EJI/WLdGmENkd2I/AAAAAAAAAeg/oVDj9yv6kFsiBq1anEKlaLaXv8J_fMhfgCLcB/s1600/011%255B1%255D.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-H0D35Cj1EJI/WLdGmENkd2I/AAAAAAAAAeg/oVDj9yv6kFsiBq1anEKlaLaXv8J_fMhfgCLcB/s320/011%255B1%255D.jpg" width="243" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Castelao: - Cobardes! Asasinos!</td></tr>
</tbody></table>
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Quero
falarvos dese pasado que reclama xustiza. Quero contar a dor mais tamén a
coraxe e o heroísmo. Quero escribir a historia do terror e tamén a crónica da
resistencia e da solidariedade. Quero falarvos das mulleres, porque o delas non
pode quedar no esquecemento. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ten que
quedar escrito para a historia.</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Mulleres rebeldes e
pioneiras, que romperon moldes e combateron por causas xustas. Mulleres
inconformistas, sometidas a castigos e vexacións, tatuadas e violadas. </span><span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Mulleres rapadas,
obrigadas a desfilar polas rúas despois de facerlles beber aceite de ricino.
Obrigadas a cantar cancións fascistas, a berrar <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Arriba España</i>, entre bágoas e vómitos e as burlas dos torturadores.
Mulleres comprometidas coa República e a liberdade, e tamén nais, esposas,
irmás... aldraxadas e violadas. </span><span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Recluídas
durante corenta anos no xigantesco campo de concentración en que se convertiu o
franquismo. O campo de exterminio da igualdade, dos dereitos humanos, da
liberdade sexual, da escola transformadora, da democracia..., un tempo de
cadeas cuxa pegada aínda pervive hoxe. Mulleres soterradas no silencio da
historia, desaparecidas </span><span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">no amargo baleiro da historia oficial e nas catacumbas da memoria. </span><span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Mulleres ninguneadas, </span><span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">anuladas,</span><span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> invisibilizadas, excluídas e que retornan
cargadas co seu pesado fardel de dor e de loita e de amor.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Quixeron facelas
desaparecer do mundo e da historia, mais agora están con nós e con nós fican
para sempre.</span><span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-41720476008237586732017-02-28T17:39:00.001+01:002017-02-28T17:39:19.864+01:00Memoria e compromiso<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-3XdvkSw7HzA/WLWng09vdVI/AAAAAAAAAeI/OegIcQK7BScPE_nkB7Kxxo5N-K1pO9LvgCLcB/s1600/Cuberta_Non_Des_A_Esquecemento_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://4.bp.blogspot.com/-3XdvkSw7HzA/WLWng09vdVI/AAAAAAAAAeI/OegIcQK7BScPE_nkB7Kxxo5N-K1pO9LvgCLcB/s400/Cuberta_Non_Des_A_Esquecemento_1.jpg" width="260" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Este libro é unha
compilación dos artigos publicados no blog <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Non
des a esquecemento</i> ao longo de case tres anos, desde comezos de 2014 a
setembro de 2016. Mais sobre todo é a resposta a unha necesidade vital: a
procura da verdade e da xustiza arredor das vítimas da represión franquista en
Galiza, a vontade de contar o que pasou nun relato emocional, subxectivo,
belixerante, impregnado da memoria oral, receoso dos informes oficiais e
afastado tamén da neutralidade e da distancia de moitos estudos académicos. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Porque a crónica de
acontecementos como os que aquí se relatan só ten sentido se forma parte dunha
arela ética e política fundamental: a da reivindicación dos ideais e valores
polos que loitaron e foron perseguidas tantas persoas ao longo de décadas; a
militancia na causa da liberdade, da xustiza social, da igualdade; o compromiso
por construír unha Galiza dona de si, próspera, solidaria, respectada. Esa é a
mellor maneira de rescatalos do silencio das gavias e dos cemiterios; a victoria
última contra a inxustiza, o terror e a mentira do franquismo; a verdadeira e
definitiva homenaxe despois da amnesia e a amnistía decretadas na transición e
no tempo que veu despois. </span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Fragmento do Epílogo do libro Non des a esquecemento</span></div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-84263247148765426832016-11-27T13:10:00.004+01:002016-11-27T13:14:28.833+01:00JUAN LAGO, SOBREVIVENTE DE MAUTHAUSEN<br />
<span style="background: white;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Juan Lago, veciño de Paredes, sobreviviu á fame e ao frío e á intemperie dos campos de
refuxiados en que os franceses recluíron os loitadores pola liberdade. Levaba
con el, prendido na pel, o instinto de supervivencia. Amaba a vida e a
liberdade e a xustiza e non ía renunciar, non ía deixar de loitar.<o:p></o:p></span></span></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">
</span></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">
</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">
</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">
</span><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-Bm8OZ95Yb1Q/WDrM3hRPnAI/AAAAAAAAAdc/9MydeezhUCMdhUAE4-g1BzSVn2zZTRhZgCLcB/s1600/Juan%2BLago%252C%2B%25C3%25A1%2Besquerda%2Bcon%2Bgorra%252C%2Bno%2Bcampo%2Bnazi%2Bde%2BEbensee%2B%2528arquivo%2Bda%2Bfamilia%2529.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><img border="0" height="288" src="https://3.bp.blogspot.com/-Bm8OZ95Yb1Q/WDrM3hRPnAI/AAAAAAAAAdc/9MydeezhUCMdhUAE4-g1BzSVn2zZTRhZgCLcB/s400/Juan%2BLago%252C%2B%25C3%25A1%2Besquerda%2Bcon%2Bgorra%252C%2Bno%2Bcampo%2Bnazi%2Bde%2BEbensee%2B%2528arquivo%2Bda%2Bfamilia%2529.jpg" width="400" /></span></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: small;">Juan Lago, á esquerda con gorra,</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: small;">no campo de concentración de Ebensee</span></td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="background: white;">Por iso, para sobrevivir e para loitar, acabou enrolándose
como tenente no exército francés. Para el era a maneira natural de proseguir a
batalla contra o fascismo que iniciara nas trincheiras do Ebro. Trasladado á
fronte de guerra no norte de Francia, foi feito prisioneiro polos alemáns e
conducido ao campo de concentración de Mauthausen, onde estivo preso entre
decembro de 1940 e maio de 1945. Para sobrevivir naquel inferno declarou que
era perruqueiro e mudou a súa identidade pola dun compañeiro morto, o cubano
Alberto Sánchez Martínez. A finais do</span><span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Calibri;"> ano 1943 foi trasladado a
Ebensee, un <i style="mso-bidi-font-style: normal;">kommando</i> ou campo
satélite de Mauthausen no que viviu dous anos de extrema dureza e viu morrer a
centos de compañeiros. Entre novembro de 1943 e maio de 1945 morreron 8.745
persoas a consecuencia da fame, do frío, da tortura e dos durísimos traballos
de construción de túneis para a fabricación de armamento militar.<o:p></o:p></span></span></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"></span><br />
<span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Calibri;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Coa liberación do campo en maio de 1945, Juan Lago foi
atendido pola Cruz Vermella (pesaba 37 quilos) e trasladado a París, onde se
aloxou no Hotel Lutetia. Máis tarde foi trasladado a un cuartel do exército
francés, convertido en fogar de convalecencia, o Fort de Champigny, preto de
París. <o:p></o:p></span></span></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Calibri;">Fronte ao cuartel vivía un emigrante de Murcia que se
chamaba </span><span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif";">Andrés
Campos, casado coa alsaciana Marthe Frieda Schmidt. De ideas anarquistas,
Campos comezou a confraternizar cos españois e invitounos a comer. Alí contaban
historias terríbeis, relatos incríbeis do horror e da senrazón, da derrota da
humanidade en que se converteran os campos de concentración nazis.<o:p></o:p></span></span></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"></span><br />
<span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif";"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Para afastar os
fantasmas, para axotar o medo e o insomnio, Campos tocaba a guitarra e cantaba
cancións españolas. E discutía sobre política en noites interminábeis con
aqueles mozos de ideas comunistas. Creou así unha casa refuxio, un novo fogar
cálido e protector para aqueles sobreviventes, para aqueles combatentes, para
aqueles heroes exhaustos e cheos de coraxe. Rebosantes de paixón e de arelas de
vivir unha nova vida. <o:p></o:p></span></span></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"></span><br />
<span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif";"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">E foi así como
a súa filla Germaine, á que os españois chamaban Carmen, se namorou daquel mozo
de Paredes. Visitábao no cuartel e ensináballe a falar francés. E Juan
aprendíalle o castelán que o seu pai non lle transmitira. E Germaine axudouno a
preparar os exames de mecánica e conseguiu un emprego nunha fábrica e casaron
en 1948 e foron vivir a Puteax, moi preto de París. E Juan Lago escribiu unha
canción na que conta a súa historia de amor. E en agosto de 1950 naceu unha
nena á que chamaron Vivianne. E viviron tempos de felicidade e alegría.<o:p></o:p></span></span></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0cm 0cm 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
<span style="color: black; font-size: 12pt;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Mais Juan Lago sentía
saudade da súa terra, da súa familia. Nin sequera puido enviar noticias ao seu
irmán Ramón porque tiña medo de que sufrise represalias. E cando pasaron dez
anos sen novas del, en Vilaboa celebraron unha misa na súa memoria. <o:p></o:p></span></span></span></span></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0cm 0cm 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
<span style="color: black; font-size: 12pt;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Daquela, Juan escribiu
unha carta con nome falso, mais con detalles e lembranzas que só el podía
coñecer. Foi así como Ramón primeiro e todo Paredes e Vilaboa despois, souberon
que Juan sobrevivira á guerra, e que casara e que vivía feliz en Francia. E nos
anos 60 Ramón fixo a viaxe en tren até a estación de Austerlitz e alí estaba
agardando o seu irmán ao que non vía desde facía máis de vintecinco anos. E
déronse un abrazo interminábel, cheo de emoción e de bágoas e de felicidade.<o:p></o:p></span></span></span></span></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0cm 0cm 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="color: black; font-size: 12pt;">Tempo despois Juan Lago
voltou a Galiza, a Paredes, ao Souto. E cada mes de agosto voltaba a compartir
días de festa e lembranzas e alegría coa súa familia. </span><span style="font-size: 12pt;">E cando morreu, quixo voltar definitivamente á casa, á terra,
á orixe. </span><span style="background: white;">As súas cinzas non repousan no
cemiterio de Vilaboa, foron depositadas polo seu irmán Ramón no cemiterio de
Cedeira, en Redondela, no panteón familiar.</span></span></span></span><span style="background: white; font-family: "verdana" , "sans-serif";"> </span><span style="color: black; font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt;"><o:p></o:p></span></div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-86182615124918255192016-08-24T21:41:00.001+02:002016-08-24T21:41:33.569+02:00Unha imaxe para a historia
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">O 15 de xullo de 1936, unha delegación do comité galego pro
estatuto, da que formaban parte entre outras persoas Bibiano Fernández Osorio
Tafall, José López Bouza, presidente da Deputación da Coruña, Ánxel Casal,
alcalde de Santiago e vicepresidente da Deputación da Coruña, Daniel Castelao,
e Arturo Cuadrado fai entrega nas Cortes do texto do estatuto aprobado maioritariamente
no plebiscito do 28 de xuño.</span></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-IJHJ5HY-_uk/V733gfAZK4I/AAAAAAAAAcg/Z6LjX7nD8lECtVVrrAnKrWjSCow9DRSbgCLcB/s1600/578bc0b5bd69a-56cc85df4fdbb-5040-0005-0001%255B1%255D.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="175" src="https://3.bp.blogspot.com/-IJHJ5HY-_uk/V733gfAZK4I/AAAAAAAAAcg/Z6LjX7nD8lECtVVrrAnKrWjSCow9DRSbgCLcB/s400/578bc0b5bd69a-56cc85df4fdbb-5040-0005-0001%255B1%255D.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">María Miramontes entre López Bouza e Ánxel Casal</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Dous días despois prodúcese o levantamento militar fascista
que tronza as arelas de autogoberno do pobo galego. Galiza fica en poder dos militares
rebeldes a partir do dia 20 de xullo, e a maior parte dos integrantes da
delegación pagan un alto prezo: o asasinato, o cárcere, o exilio. Casal e López
Bouza foron asasinados o 19 e o 30 de agosto de 1936. Tafall, Castelao e
Cuadrado salvaron a vida porque permaneceron en Madrid, defenderon a República coas
armas, as letras e as ideas até o último intre e permaneron fieis a Galiza cada un dos días do exilio que comezou en 1939.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Na imaxe só aparece unha muller, María Miramontes. A
compañeira de Casal, a muller que teceu unha patria coas súas mans de
costureira. A integrante das Irmandades da Fala, a mecenas das Escolas do
Ensiño Galego e da Editorial Nós, a militante do Partido Galeguista e da causa
do Estatuto. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">A Ánxel Casal sacárono do cárcere de Santiago unha noite de
agosto e o seu corpo acribillado apareceu nunha curva en Cacheiras, no concello
de Teo. Para María Miramontes comezou daquela o tempo da dor, da ausencia, da
soidade. O saqueo da imprenta e da editorial Nós, as multas, o expolio da
empresa familiar e a obriga de facer fronte as débedas. Tragando as bágoas da
humillación e da derrota, saiu adiante coa súa sona de costureira e seguiu
tecendo para facerlle fronte ao terror. Até que non puido soportar máis vivir
naquel cárcere e en decembro de 1936 colleu un barco en Lisboa cara a un exilio
do que nunca máis volveu.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Levou con ela unha maleta chea de amor, una maleta cargada de dor. Ateigada de
dignidade e de coraxe, de afouteza e de rábia. E cada un dos días que lle
quedaban por vivir, até o 17 de setembro de 1964, cumpriu a promesa que fixera
ante o corpo sen vida do seu home: nunca deixar de lembrar, nunca deixar de
amar a súa patria, nunca deixar de tecer soños de liberdade. María Miramontes,
tecedeira do alén<o:p></o:p></span></div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-18159280970595945052016-08-21T13:47:00.001+02:002017-08-08T16:56:32.985+02:00RONSEL FECUNDO DE AMPARO ALVAJAR<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-CqTFt06L1iw/V7mUllPldzI/AAAAAAAAAcQ/okDVs7gy4Uc3LXQGUdxb5P1-042ymFwJQCLcB/s1600/mem_amparoalvajar%255B1%255D.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://4.bp.blogspot.com/-CqTFt06L1iw/V7mUllPldzI/AAAAAAAAAcQ/okDVs7gy4Uc3LXQGUdxb5P1-042ymFwJQCLcB/s1600/mem_amparoalvajar%255B1%255D.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Naceu no berce da Coruña republicana e galeguista o 8 de agosto de 1916. A filla de César Alvajar e Amparo López Jean, a irmá de
Javier, María Teresa e Ana María, asombrou moi cedo a contorna polo seu
talento, a súa coraxe e a súa beleza. Pola súa maneira desafiante de estar no
mundo, de sobardar as normas, de ultrapasar os límites, de procurar o risco e a
rebeldía. Tamén naquela casa de ideas avanzadas en que nacera e que lle quedaba
pequena no seu molde conservador e burgués: a casa da mestra feminista e
galeguista Amparo López Jean, a casa do político republicano e masón César
Alvajar. E foi así como comezou a súa procura da vida.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A vida nova como alumna brillante no instituto,
intérprete virtuosa e inconstante ao piano, campiona de natación e de remo na
praia do Parrote. Unha vida feliz que se prolongou en Madrid na primavera do
36, no gabinete de Casares Quiroga, nos servizos de información da República
onde compilaba notas e informes sobre a conspiración militar. Aquel foi tamén o
tempo dos amores, e do amor co poeta Arturo Cuadrado, que naceu xa no Madrid
asediado polo fascismo. Porque Arturo chegara á capital a mediados de xullo como
integrante da Comisión do Estatuto e renunciara a voltar a Galiza, que xa
estaba en poder dos militares sublevados.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Mais a fenda da guerra atravesou aquel tempo feliz. Comezou
outra vida marcada pola fuxida, a separación, a fractura familiar. A
supervivencia e a necesidade. A esperanza e a anguria. E un fado tráxico que
lle foi poñendo probas que superar: a Valencia dos bombardeos en que casou con
Arturo; a Barcelona resistente na que a súa nai, Amparo López Jean, combatía na
trincheira do grupo de mulleres galeguistas e do comité executivo do Partido
Galeguista e do comité de axuda aos soldados galegos; a travesía dos Pireneos
naquelas interminábeis columnas da derrota, o desamparo do campo de concentración,
a morte en Tolousse de Silvia, a filla de cinco meses que non puidera superar a
friaxe daquel inverno e daquel exilio.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Logo chegou a partida no Massilia desde Burdeos, na
mesma travesía que fixeron Elpidio e Rosina e as súas fillas Rosina e Mariví, e
o comezo dunha nova vida en Buenos Aires, coa man amiga de Luís Seoane abrindo
portas, imaxinando e facendo realidade soños na edición, na arte, no teatro, na
comunicación, na política. E porque Amparo sempre quixo vivir a súa propia
vida, dedicouse en corpo e alma ás que serían dúas das grandes paixóns da súa
vida, a tradución e o teatro.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Mais aquel era un tempo de fendas, de fracturas. E
pesáballe a separación de Galiza, a anguria polas penalidades da familia,
dividida entre A Coruña na que ficara agochado o seu irmán Javier e o exilio
francés no que sobrevivían os seus pais e as súas irmás. Até que chegou a nova
da morte en Moutauban, o 12 de novembro de 1942, da súa nai, de Amparo López
Jean, a muller valente que dirixiu a Agrupación Republicana Feminina da Coruña
e que se mantivo fiel a Galiza e á República até o último alento.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Malia os golpes da vida, Amparo Alvajar seguiu facendo
o seu propio camiño. E chegou a separación de Arturo e un novo matrimonio onde
foi feliz por breve tempo. E a partida de Arxentina en 1955 na procura de novos
horizontes. Primeiro en Nova York como tradutora da ONU. E logo a volta a
Europa, a París e a Xenebra, como tradutora do Correo da Unesco e da
Organización Internacional do Traballo. E o reecontro de todos os irmáns, por
primeira vez desde a primavera do 36, canda a morte do seu pai, César Alvajar,
no ano 1965 en París.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">E ela seguiu vivindo a súa vida, chea de paixón e de
novas procuras. Foi unha prestixiosa tradutora e unha infatigábel animadora de
proxectos teatrais. A súa correspondencia daqueles anos deixa ver toda a paixón
e toda a dor que a rodeaba. A da perda. A da separación da Terra e das persoas
queridas. A da enfermidade. O remedio imposíbel do alcool. As horas interminábeis
de traballo. O desacougo que non a abandonou nunca.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Nunca quixo voltar. Nos últimos anos, cando tiña unha
boa posición económica como xubilada, mercou unha casa en Monçao, para estar
preto de Galiza, á que segundo ela a unía un sentimento vexetal. Máis nunca
volveu. Viviu alí a amargura dos últimos anos, a soidade, as decepcións que
chegaron coa transición. E morreu alí o 17 de abril de 1998 e alí ficou para
sempre o seu ronsel fecundo, a súa estela de luz, de dignidade, de coraxe e de
dor.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
</div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
</div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
</div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-79270778950544753182016-08-18T14:43:00.002+02:002016-08-18T14:43:35.899+02:00
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt; text-align: center;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A
GALIZA QUE PUIDO SER E A GALIZA DO PORVIR</span></b><o:p></o:p></div>
<br />
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt; text-align: right;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span></div>
<br />
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt; text-align: right;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A nao do futuro
galego en que nos embarcou o noso amor á Terra, empulada polo noso fervo
patriótico e pola nosa firme decisión, chegará felizmente pese a todalas
treboadas. Chegará porque rema con ela a nosa espranza, inzan as súas velas os
nosos azos redobrados a cada dificultade e vai de timonel a nosa fe consciente
do seu deber<o:p></o:p></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Alexandre Bóveda</span></div>
<div style="text-align: right;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;"></span> </div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">O 28 de abril de 1936 constitúese en Vigo unha
sociedade mercantil destinada á elaboración de produtos farmacéuticos, o
Instituto Bioquímico <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Miguel Servet</i>. O
promotor desta iniciativa científica e empresarial foi o médico Ramón Obella,
militante do Partido Galeguista. Entre os socios fundadores figura Alexandre
Bóveda, o mozo que con 26 anos funda e dirixe a caixa de aforros de Pontevedra
e con 28 o Partido Galeguista.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-gh1geHSFEcw/V7Wsrlj0PCI/AAAAAAAAAb4/1oKugJqcCfY_EwAHUq49DhoLdmZbnI06QCLcB/s1600/13336125_1317247381623935_1085228899304424555_n%255B1%255D.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="180" src="https://4.bp.blogspot.com/-gh1geHSFEcw/V7Wsrlj0PCI/AAAAAAAAAb4/1oKugJqcCfY_EwAHUq49DhoLdmZbnI06QCLcB/s320/13336125_1317247381623935_1085228899304424555_n%255B1%255D.jpg" width="320" /></a><span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">O Instituto Miguel Servet é, como Alexandre, un símbolo
da Galiza que puido ser. Da Galiza que estaba nacendo na primavera do 36.
Froito do pulo transformador daquel tempo de esperanza, o tempo das utopías e
dos soños. O tempo dos proxectos e das realizacións. O tempo das Irmandades, do
Seminario de Estudos Galegos, do Partido Galeguista. Forza de tracción e de
transformación, vangarda da Galiza que puido ser.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Despois de xullo do 36, Ramón Obella foxe a Portugal e
crea a empresa Zeltia, que se convertíria cos anos, desde aquí, nun emporio
farmacéutico internacional, innovador e punteiro, con selos e patentes que
xeraron riqueza e salvaron vidas... Hoxe Zeltia xa non é unha empresa galega
mais a súa historia ten tamén moito que ver coa Galiza que puido ser.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">O Instituto Miguel Servet e Zeltia son froitos da
paixón dunha xeración que cría no potencial de Galiza, que imaxinou o futuro e
fixo realidade os soños. Ata onde lles deixaron</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Porque o fascismo destruiu grande parte daqueles
anceios tranformadores. Asasinou as arelas de modernidade e de xustiza, de
traballo e prosperidade que levaban no corazón Alexandre Bóveda e Victor Casas,
Ánxel Casal e Xohan Carballeira. Cando Galiza se miraba no espello das nacións
máis avanzadas de Europa.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Hoxe é un día de lembranza desa Galiza Mártir,
masacrada nas cunetas, encerrada nos cárceres, enterrada nos sotos; recluida
nos recintos da loucura e do pesadelo; perseguida con saña. É un día de recordo
dos homes e mulleres desaparecidos no silencio da Historia oficial.</span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">É día de Memoria, porque non se pode </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Arial;">erguer un
país sobre o esquecemento, sobre a ocultación do pasado.</span></b><span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Arial;"> Sobre a derrota da humanidade e da democracia. Non
se pode erguer nada novo sobre a ruína moral, sobre o ermo ético, sobre o
sometemento, sobre o olvido.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Tahoma;">Milleiros de persoas
asasinadas por defenderen a democracia e a liberdade agardan en gavias e tumbas
anónimas, e no fondo das rías, que se faga xustiza. Que se saiba a Verdade. E
milleiros de homes e mulleres anónimos, condenados no silencio do franquismo e
no esquecemento da monarquía parlamentaria, agardan que a historia os faga
visíbeis.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Hoxe é un día de Memoria e de Orgullo. De celebración
da Galiza resistente, da Galiza combatente. De lembrar que nos deixaron un
inxente legado. A herdanza da dignidade e da xenerosidade. Da loita e da
coraxe. Da resistencia e da rabia. Da dor e do amor.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Que nos deixaron un país por construir, unha avinza de
soños e de esperanza, anceios de xustiza e prosperidade, a Galiza que estaba
nacendo, a que puido ser.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Hoxe é tempo de soñar e de crear. </span><span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">De construir un país novo, avanzado, moderno,
igualitario. A terra da xustiza social, da solidariedade e da equidade.</span></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-_ha1HJ5YG1U/V7WtMz-SnvI/AAAAAAAAAb8/-vGrV80N_7cTYtr2j3DgS5pWMSE4mAffwCLcB/s1600/retrato_miramontes%255B1%255D.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="195" src="https://3.bp.blogspot.com/-_ha1HJ5YG1U/V7WtMz-SnvI/AAAAAAAAAb8/-vGrV80N_7cTYtr2j3DgS5pWMSE4mAffwCLcB/s200/retrato_miramontes%255B1%255D.jpg" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">María Miramontes</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%; mso-no-proof: no;">É tempo de mudar o rumbo, de trazar o
plano da Galiza do porvir, como querían eles, Alexandre e Amalia. E Victor
Casas. E Casal. E María Miramontes, a muller que teceu unha patria coas súas
mans de costureira. E as mulleres das Irmandades, as do tempo adverso.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%; mso-no-proof: no;">Esa é a mellor homenaxe. Un programa
político ambicioso, que poña a Galiza no mapa, entre as nacións máis avanzadas
de Europa. Construír ese horizonte de esperanza e de futuro é a razón de ser do
nacionalismo, e esa vai seguir sendo a nosa tarefa. Porque non estamos
derrotados nin vencidos. Nin vencidos nin vendidos. Estamos en pé, dispostos,
preparadas para a loita.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Preparadas para o combate de erguer un pais de terras
fértiles, de rías limpas e produtivas. De montes ben xestionados, con
diversidade de usos, con vida, protexidos da rapina, do expolio, do lume, da
peste do eucalito e de ENCE.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Un país a pleno rendimento. Con asteleiros coas gradas
cheas. Construindo barcos no canto de desfacelos a base de subvencións europeas.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Un pais con banco de terras e banca propia, pública,
comprometida co tecido produtivo, a innovación e o desenvolvemento.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Un país coa enerxía do vento e do talento. Da afouteza
e da coraxe. Da investigación, do coñecemento, da innovación. A patria da
xenómica, da biomedicina, da enxeñaría espacial, da acuicultura... Da ciencia e
da conciencia da que naceron Zeltia e mil empresas máis.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Un país que non se rende, que mira lonxe, que quere ser
protagonista do seu futuro.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Unha Galiza capaz, valente, ambiciosa, dona de si, coas
ás ceibes para voar. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Unha nación como espazo da convivencia e da xustiza, da
equidade, do benestar. Da vida digna. Porque non hai mellor política social que
a que aposta por poñer o país a producir, por desenvolver todo o seu potencial,
por crear riqueza e emprego de calidade e por garantir desde o público servizos
e dereitos para toda a poboación.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%; mso-no-proof: no;">Un país grande, que non cabe no marco
estreito das normas legais. As nosas arelas de transformación, progreso e
benestar para Galiza non caben nin no legalismo constitucional<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nin no autonomismo <i style="mso-bidi-font-style: normal;">sano y bien entendido</i> que santifican outras forzas políticas que se
din de esquerdas. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%; mso-no-proof: no;">Esta constitución, por certo, é a norma
que impón os dogmas do capitalismo depredador: o teito de gasto e o déficit
cero, unha modificación acordada polo PP e PSOE, que consagra a política de
perda de dereitos e de destrución do público. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%; mso-no-proof: no;">Porque ese marco legal é un corsé, un
molde ríxido que impide o pleno desenvolvemento das nosas capacidades e
potencialidades. Aspiramos a construir un novo marco político, no que Galiza
teña un estatus diferente, no que gañe cotas de autogoberno e de capacidade
para xestionar os seus recursos en beneficio da maioría.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Reividicamos hoxe esa nación valente, ambiciosa,
rebelde, rabuda. Porque non é tempo de mansedume, de resignación, de submisión.
É unha época de grandes desafíos que reclama altura de miras, coraxe, risco,
atrevemento. E sobre todo orgullo e confianza en nós. <o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">É tempo de soñar e de crear. De mirar atrás para chegar
máis lonxe. De construir a Galiza do porvir coa semente da Galiza que puido
ser.<o:p></o:p></span><br />
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-75967744477923172602016-07-20T09:21:00.002+02:002016-07-20T09:21:45.357+02:00ASASINAR A REPÚBLICA
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Hai imaxes que resumen o relato xenocida do fascismo de
Galiza. A vontade de destrución, de aniquilación do contrario, de dominación
mediante o terror. Son imaxes que contradin versións da historia que falan de
Galiza como un territorio conquistado, sometido sen resistencia, no que houbo
desde o primeiro momento unha adhesión entusiasta ao novo rexime. A realidade é
moi distinta. A Galiza republicana e galeguista foi arrasada polo fascismo.
Miles de persoas foron asasinadas nos meses que seguiron ao 20 de xullo, data
en que os militares se levantan no noso país contra a República. A maioría eran
dirixentes políticos e sindicais, militantes de partidos de esquerda, cuxas
vidas e nomes agardan aínda no silencio da Historia. Tamén foron asasinados
destacados dirixentes políticos, entre eles os catro gobernadores provinciais e
os alcaldes de Coruña, Vigo e Ferrol. Foron vítimas da barbarie fascista altos
cargos militares que permaneceron fieis á República ou cando menos non se
sumaron ao levantamento. As mulleres de ideais de esquerdas e as que tiñan
relación de parentesco con militantes republicanos foron perseguidas con saña:
asasinadas, torturadas, encarceradas, e sometidas a agresións sexuais e a
castigos e vexacións como a rapa do cabelo.</span><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-BPm8-xnnqN0/V48maJWLDKI/AAAAAAAAAbo/RjzLIjtF2VgszJe_N_0J78Et_1yCmPuSACLcB/s1600/rep%25C3%25BAblica%2Basasinada%2BCoru%25C3%25B1a.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="162" src="https://2.bp.blogspot.com/-BPm8-xnnqN0/V48maJWLDKI/AAAAAAAAAbo/RjzLIjtF2VgszJe_N_0J78Et_1yCmPuSACLcB/s320/rep%25C3%25BAblica%2Basasinada%2BCoru%25C3%25B1a.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A fotografía corresponde á celebración nos Cantóns da
Coruña do quinto aniversario da proclamación da República, o 14 de abril de
1936, presidida polo gobernador civil, o xoven avogado Francisco Pérez
Carballo, de 25 anos, militante de Izquierda Republicana, á dereita na
fotografía. Acompáñano no estrado, de esquerda a dereita: Alfredo Suárez
Ferrín, alcalde da cidade, militante de Unión Republicana; o Xeneral de
División </span><span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Arial;">Enrique Salcedo Molinuevo,
xefe da VIII División Orgánica (Galiza, Asturias e León); Juana Capdevielle, de
26 anos, bibliotecaria, esposa do gobernador civil desde marzo dese mesmo ano.
Situado detrás da parella, con barba, o xeneral Rogelio Caridad Pita,
gobernador militar de Coruña e xefe da 15ª Brigada de Infantería. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Arial;">Os cinco foron asasinados
despois do 20 de xullo de 1936, nunha secuencia de 4 meses. Francisco Pérez
Carballo, que levaba catro meses no cargo, foi fusilado o 25 de xullo. A súa
muller, Juana Capdevielle, foi secuestrada, torturada e asasinada en Rábade
(Lugo), o 18 de agosto. O 30 do mesmo mes era acribillado no Campo da Rata o
alcalde da cidade, Alfredo Suárez Ferrín. Os militares Enrique Salcedo e
Rogelio Caridad Pita serían sometidos a senllos consellos de guerra e fusilados
no castillo de San Felipe o 9 de novembro de 1936.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Arial;">Foi así como se instaurou o
terror. Para miles de persoas comezou o tempo da dor, do silencio, da ausencia,
do espolio, da carraxe. Para outras foi o momento das celebracións, dos
desfiles, dos cánticos. O tempo da victoria tinxida de sangue e de odio. <o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span></div>
</div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-55353380345749129422016-05-18T22:05:00.000+02:002016-05-18T22:20:57.208+02:00Rosario Hernández Diéguez A Calesa<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-size: xx-small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">O
19 de decembro de 2015 escribín un artigo sobre Rosario Hernández Diéguez, a
moza que foi asasinada no verán do 36 por falanxistas de Vigo por desafiar os
camiños marcados, os estigmas, as pexas que lle querían poñer á liberdade das
mulleres. Agora, grazas á familia, dispoñemos de máis datos da súa vida, da súa
paixón, da súa loita. E tamén sabemos dun asasinato que resume na súa traza cruel
e cobarde o rumbo do fascismo xenocida. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>E dispoñemos dunha fotografía que lle pon
rostro á verdade, á esperanza e á luz que brillaba na mirada limpa dunha moza
de 20 anos. Quixeron facela desaparecer do mundo e da historia. Mais agora está
con nós e con nós fica para sempre.<o:p></o:p></span></span></span></span></span></span></i></div>
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-1vfr24kU1N8/VzzKpATy_LI/AAAAAAAAAbY/oL6X5sTd2gMXrba4pSi8lLfsURpZA8YEgCLcB/s1600/a%2Bcalesa.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="https://3.bp.blogspot.com/-1vfr24kU1N8/VzzKpATy_LI/AAAAAAAAAbY/oL6X5sTd2gMXrba4pSi8lLfsURpZA8YEgCLcB/s320/a%2Bcalesa.jpg" width="193" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Rosario Hernández Diéguez <em>A Calesa</em><br />
(foto cedida pola familia)</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Era unha rapaza de ollos claros e mirada dóce, de ideiais firmes,
deportista e solidaria. Tiña 20 anos cumpridos o 17 de febreiro de 1936. Vestía
decote unha blusa vermella e un abrigo verde. Vivía cos pais nunha casa humilde
da rúa do Pino e traballaba vendendo xornais na rúa do Príncipe, no portal da
sociedade recreativa <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Gimnasio</i>.
Simpatizaba co partido socialista e gustaba de ir ás manifestacións e aos
mítins, levar bandeiras nos desfiles do primeiro de maio, corear as consignas
co puño erguido <i style="mso-bidi-font-style: normal;">UHP UHP UHP</i>... Vivía
o feliz soño da primavera do 36, entre berros e sorrisos, cando aínda era
posíbel a esperanza nas casas proletarias.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Cando o 20 de xullo chegaron os falanxistas e os
militares rebeldes á Casa do Pobo de Vigo, seica saíu por unha fiestra e
procurou agochos durante semanas. Nos últimos días de xullo e durante o mes de
agosto sentiu todo o peso do terror que abalou a cidade, as novas que chegaban
dos compañeiros asasinados en Alcabre e Lavadores, as torturas no Frontón, as
violacións, as rapas. Sentiu o medo atravesarlle o corpo nas noites de
insomnio, nas horas interminábeis de espera, de agonía.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Pasaron corenta días e tamén deron con ela. Fórona
buscar á casa na que estaba agochada. Levaron preso o pai, que era ferroviario.
A ela levárona ao cuartel da Falanxe, nun coche escuro, entre insultos e
ameazas. Seica estivo presa tamén no Frontón, a onde a súa irmá maior Ramona
lle levaba todos os días a comida. E palabras de alento, de coraxe, de rábia.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Até que a foron buscar. Aqueles rapaces de boa familia
burguesa, valentes de alcool e de odio, ensañáronse coa rapaza que vían
portando bandeiras vermellas nas manifestacións. Coa moza que berraba consignas
revolucionarias e paseaba orgullosa os emblemas vermellos no corazón da cidade.
Aquela moza fermosa e valente representaba todo o mal do mundo, o das mulleres
rebeldes, comprometidas e solidarias. Un mal que había que arrincar de raíz,
borralo da terra, facelo desaparecer durante xeracións.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Conta a memoria do pobo que a raparon e que a violaron.
Que a someteron a horas de humillación, de burlas, de violencia covarde. Que a
asasinaron e a mutilaron salvaxemente, que lle cortaron os peitos. E que para
ocultar aquel crime horrendo, trasladaron o corpo nun barco e fondeárono
amarrado a unha prancha de ferro nas proximidades das illas Cíes.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O corpo de Rosario Hernández Diéguez <i style="mso-bidi-font-style: normal;">A Calesa</i> nunca voltou do mar. Nunca
voltou daquela noite de infamia, daquelas augas frías, fermosas e profundas. A
súa familia non tivo dereito ás bágoas, a unha tumba no cemiterio, a unha
lápida onde depositar flores. Porque na inmensa foxa común que foi a ría de
Vigo non houbo lápidas, nin flores, nin bágoas. Só ducias de cadáveres
mutilados, acribillados, sepultados no fondo do mar amarrados a pandullos, a <i style="mso-bidi-font-style: normal;">parrillas</i> das conserva, a pranchas de
ferro. Só o silencio interminábel da morte, a escuridade, a friaxe.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O corpo de Rosario Hernández Diéguez <i style="mso-bidi-font-style: normal;">A Calesa</i> nunca voltou. Mais agora é
tempo de retorno para o seu nome. É tempo de memoria e de xustiza. É tempo de
celebrar a alegría daquela rapaza de familia humilde, de facer ondear de novo
as bandeiras vermellas, os símbolos da liberdade. É tempo de derrubar os
emblemas da opresión, os nomes que lembran a inxustiza, as cruces que celebran
a barbarie. É tempo de levar flores ao mar de Vigo, ao mar das Cíes, pola
Calesa e por todos os corpos que nunca voltaron.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Fontes</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0cm 0cm 0pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt;">Xoán Carlos Abad Gallego: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cen
personaxes en torno a unha guerra. A República e a Guerra Civil na comarca de
Vigo através dos seus protagonistas</i>, Instituto de Estudios Vigueses, 2008.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Antonio Giráldez Lomba: Tres nombres en el recuerdo de
Vigo hace sesenta años: “El Comandante”, “El Rabioso” y “La Calesa”, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Glaucopis</i>, 5, 1999.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Notas e lembranzas de Enrique Carril, sobriño neto da
Calesa (coa miña inmensa gratitude)<o:p></o:p></span></div>
Grazas a Montse Fajardo por compartir a viaxenon des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-62166800632613923092016-04-10T21:52:00.001+02:002016-04-11T09:12:11.663+02:00O HOME DA BARBA LONGA<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O home da barba longa debía andar preto dos 70 anos.
Levaba na man dereita unha pelota de goma, coa que facía exercicios para
fortalecer as articulacións. Seica lle quedara atrofiada nun dos traslados de prisión,
nas laxes frías do cárcere de Cambados, paralizada talvez polo terror ou polas
torturas ou pola carraxe de ver aqueles lobos azuis que campaban no verán do
36.<o:p></o:p></span></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-4xXk3V6caIc/VwqwRkjdm5I/AAAAAAAAAaw/wfi2pOHMN1Yvq2nACvNPYh6K1B5-oCvLQ/s1600/Celestino%2BPoza.png" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-4xXk3V6caIc/VwqwRkjdm5I/AAAAAAAAAaw/wfi2pOHMN1Yvq2nACvNPYh6K1B5-oCvLQ/s320/Celestino%2BPoza.png" width="185" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Celestino Poza Cobas</td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Os pardais pousábanlle nos ombreiros para comer as
migallas de pan que recollía na cociña. Camiñaba pola illa-prisión remedando os
paseos desde Pontevedra aos Praceres. Andaba de vagar, contando os pasos, agora
estou en Mollavao, cheguei a Ponte Muíños, pasei a Igrexa, xa se ve preto a
Punta do Cabo e o Hotel, máis lonxe a illa de Tambo... Era a representación
humana da bondade, dos ideais nobres que sobrevivían alí, no medio da ría de
Vigo, na illa presidio en que vivían recluídos os que coma el loitaran pola
república e a liberdade. <o:p></o:p></span><br />
<br />
<br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O home da barba longa era, antes de xullo do 36, un
home rico. Mais sobre todo era un home xeneroso e solidario. Fundara unha
empresa de automóbiles e puxera en pé un hospital na rúa dos irmáns Muruais.
Fora concelleiro no concello de Pontevedra e elixido deputado pola Fronte
Popular en febreiro do 36. Casado con Consuelo Pastrana, o matrimonio tivo seis
fillos: Marina, Celestino, Electra, Luis, Consuelo e Aurora.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Cando a igrexa e os militares se fixeron donos de todo,
dos bens e da vida, dos soños e da esperanza, o ancián médico republicano,
laico e masón, foi detido, encarcerado, torturado, trasladado a distintos
cárceres da provincia. Tamén os seus fillos Luís e Tino foron detidos. E os
automóbiles e o hospital saqueados e incautados.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O home da barba longa, o amigo dos pardais, foi
trasladado á illa de San Simón. Compartiu os días do presidio co seu fillo
Tino, médico coma el. Alí recibiron a noticia da condena a morte de Luís,
fusilado na Caeira o 12 de novembro do 36. No mesmo mencer tenebroso no que foi
fusilado José Adrio Barreiro, casado coa súa filla Aurora. Aquela noite, aquela
madrugada infinda de dor e de insomnio, na illa de San Simón, o vello da barba
longa e o seu fillo Tino e os amigos máis próximos compartiron as horas sen
esperanza no pequeno cuarto do pabillón que ocupaban desde que se negaran a
aceptar un lugar de privilexio nas oficinas do cárcere.</span></div>
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Mais houbo privilexios que si aceptaron. O de curar as
feridas do corpo e da alma. O de coidar os enfermos. O de animar e consolar aos
tristes e derrotados. O privilexio da dignidade, que nunca os abandonou, nin
nos peores días daquel tempo infame, cando ían matando, un a un, os compañeiros
de loita: Bóveda, Victor Casas, Caamaño, Abraham Zbarski, Telmo Bernárdez...<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A dignidade que fixo estremecer a terra baixo os pés o
día en que o vello da barba longa e o seu fillo Tino e Evaristo Mosquera e os
evanxélicos de Marín se negaron a comungar, na cerimonia relixiosa do día do
patrón da illa, o 28 de outubro de 1938. Diante das autoridades militares e
relixiosas, naquel día de desfiles e discursos e banda de música, aqueles homes
escribiron unha fermosa lección de dignidade e de coraxe. Porque estaban presos
si, mais non estaban derrotados.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O home da barba longa, o amigo dos pardais, seguiu
escribindo a súa historia de xenerosidade cando chegaron os vellos á illa, inzados
de piollos e pulgas, esfameados, desorientados, enfermos e tristes. Foi daquela
cando ordenou poñer ao lume grandes potas que empregaban nas cociñas e ferver
nelas as roupas daqueles anciáns. E era unha imaxe de espanto a da masa branca
de piollos que saian flotando á superficie...<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Despois do cárcere, despois da morte que abateu a
familia, despois da dor e do expolio, seguiu en pé, loitando sempre na mesma
causa. E cando morreu, o 8 de agosto de 1956, aos 88 anos, o seu corpo foi
soterrado no cemiterio civil de Pontevedra. E alí segue, faro de luz da Galiza
resistente, da república laica e solidaria. Para sempre, Celestino Poza Cobas, o
nome da dignidade humana. </span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span> </div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-29226898999330418382016-03-27T18:03:00.002+02:002016-04-08T05:46:16.019+02:00Hai imaxes que contan historias<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-oJjKgmNU7No/VvgC-YYhaiI/AAAAAAAAAag/6HaWlj51Osotq__FEWA9h3pkG6s721P4g/s1600/Mercedes%2BMagdalena%2BGarc%25C3%25ADa%2B%2528copia%2529%2B%25283%2529.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="https://2.bp.blogspot.com/-oJjKgmNU7No/VvgC-YYhaiI/AAAAAAAAAag/6HaWlj51Osotq__FEWA9h3pkG6s721P4g/s320/Mercedes%2BMagdalena%2BGarc%25C3%25ADa%2B%2528copia%2529%2B%25283%2529.jpg" width="308" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Mercedes Magdalena García, de loito, cos tres fillos, <br />
antes de partir ao exilio</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Hai imaxes que contan historias. Imaxes que falan, que
berran, que claman, que proclaman. Que reclaman xustiza desde unha distancia de séculos. Imaxes
que feren os ollos coa súa dor de cristais rotos. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Imaxes que negan o silencio e brillan co sal
das bágoas. Imaxes como cicatrices cosidas nas mans, nos ollos,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>na memoria imborrábel de nenas de sete anos.
Imaxes fechadas nun barco que saiu da Coruña ou de Lisboa –non hai certeza- coa
nai e os tres fillos en 1937, con destino a Buenos Aires.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Hai imaxes que contan historias. Porque non son apenas
estampas dun album familiar, son retratos que ficaron atrás para seguir
falando, para non calar nunca. Imaxes do silencio e da ausencia e da amargura.
E tamén da derrota. Fotogramas en branco e negro dun tempo sen badaladas e<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sen cruces. <o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Hai imaxes que contan historias agochadas tras as bágoas.
Gardadas en gavetas durante décadas como actas dunha verdade proscrita,
soterrada, negada... Clamor contra o silencio, contra o esquecemento, contra o
baleiro implacábel e frío da Historia. Contra a aldraxe e a mentira. Contra
todas as mortes por hemorraxia interna, inscritas con letra falsa nos arquivos
oficiais.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Esta é a historia de Mercedes Magdalena García, a muller da
fotografía, escrita no libro do esquecemento. Comezou no verán do 36, ou moito
antes. En Pontevedra, nos anos 30, cando a República alumeaba soños de xustiza
en Lérez, en Cerponzóns, en Alba. Na casa familiar do Castelo. Eran anos de
solidaridade, de labor fraterno, de empresas colectivas como a Caixa Rural, a
Mutua Gandeira, Juventud Lerezana, a Federación Agraria e moitas outras.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Alí estaba Juan Magdalena García, o seu irmán. Era labrego, dirixente
agrario, home de conviccións e de compromiso. Estaba casado e tiña tres fillos.
Cando o mataron de hemorraxia interna, tiña 36 anos e
moita vida por vivir. O seu corpo desfigurado apareceu na mañá do 10 de
setembro de 1936 no lugar da Gándara, parroquia de Lérez. No camiño que
percorrían as mulleres que levaban á vila o alimento e as novas do terror. <o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O nome e a historia da muller e os fillos (dous nenos e unha
nena) de Juan Magdalena permanecen no silencio, agardando. A historia da irmá,
de Mercedes Magdalena, ficou atrapada nunha fotografía. E tamén no relato da
súa filla Mercedes Estévez Magdalena, a nena do lado esquerdo do retrato,
que tiña sete anos cando en 1937 colleron un barco en Coruña ou Lisboa –non hai
certeza-, cando subiron no vapor <em>Antonio Delfino</em> rumbo a un exilio do que nunca voltaron.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Despois de que mataran a Juan Magdalena, os seus irmáns
Ángel e Severino, e o seu cuñado Constante –o marido de Mercedes-, sen tempo para as bágoas e o dó, sentiron aquel medo antigo que o circundaba todo, porque eles tamén eran labregos e humildes e combateran na súa mesma causa. Os homes fuxiron a
Portugal e desde alí a Buenos Aires. Mercedes ficou soa na casa de Lérez, con
tres fillos, con toda a dor, a da morte e a da ausencia. <o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Foi daquela cando fixo a fotografía, antes de embarcar cos
fillos para América. No tempo do loito, mirou fixamente á cámara e púxose a
contar a <i style="mso-bidi-font-style: normal;">súa</i> historia...<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; line-height: 115%;"><span style="font-size: x-small;">PS</span></span></span></div>
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">
</span><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; line-height: 115%;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">Esta fotografía foi recuperada grazas ao extraordinario
traballo da Asociación Sociocultural Cedofeita de Lérez. No ano 2014 formou
parte da exposición “As mulleres lerezás en imaxes”. Agradézolle a Xosé Álvarez
Castro a copia que me fixo chegar, e toda a súa interminábel xenerosidade.<o:p></o:p></span></span></span></span></div>
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: x-small;">
</span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; line-height: 115%;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: x-small;">Tempo despois descubrín, no artigo “La imagen de la(s)
madre(s). Construcciones identitarias en los procesos migratorios vividos
durante la infancia”, de Bárbara Oruño Martínez, o relato de Mercedes Estévez
Magdalena, a nena da esquerda na fotografía, sobre a súa nai<o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: x-small;">
</span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: x-small;">A miña
nai era analfabeta pero moi intelixente. Tivo sempre unha fortaleza e unha
serenidade para facerlle fronte á vida... A miña nai era unha muller moi
forte... Eu non lembro para nada nin tela visto chorar, nin ver o velorio do
meu tío, pero agora imaxino que a miña nai debía estar moi triste porque de
repente asasinan o seu irmán, o marido desaparece da casa e ela queda con tres
criaturas</span>...</span></i></div>
</span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><o:p></o:p></i></span> </div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-59460700537428854822016-03-19T18:32:00.001+01:002016-03-19T18:32:11.719+01:00A derradeira viaxe de Abraham Zbarsky
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Georgia","serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Don Abraham Zbarsky, prestixioso odontólogo con consulta en
Pontevedra, na praza da Ferraría, consumía as horas de prisión no Lazareto xogando
ao xadrez e maldicindo aos fascistas que tronzaran a vida da súa familia. Era
unha persoa metódica, ríxida, rigorosa. Por baixo daquela expresión seria
levaba gravada a dor pola morte do seu fillo Jacobo, asasinado no cuartel de
artillaría de Pontevedra o 10 de agosto do 36. Levaba tatuada a tristeza
compartida coa súa muller, Sofía Kuper, ferida tamén pola mágoa infinita
daquela última carta escrita polo fillo (</span><i><span style="color: black; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: GL; mso-no-proof: no;"><span style="font-family: Calibri;">Os beso
y abrazo a todos queridos, sobre todo a ti, madre.Tu hijo, que siempre te ha
querido y te querrá mientras viva).</span></span></i></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-zIGJbEBJim4/Vu2JcKiENFI/AAAAAAAAAaQ/NO4hPnFX9eENCMfHqVWTPwybP5LBScz4g/s1600/Abraham%2BZbarsky.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="200" src="https://4.bp.blogspot.com/-zIGJbEBJim4/Vu2JcKiENFI/AAAAAAAAAaQ/NO4hPnFX9eENCMfHqVWTPwybP5LBScz4g/s200/Abraham%2BZbarsky.jpg" width="110" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Abraham Zbarsky<br />
de pé</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Georgia","serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A quen quixese oílo, don Abraham faláballe do fillo que
estivera á fronte das milicias que defenderan a República no goberno civil de
Pontevedra, o 20 de xullo do 36.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>O fillo
de 22 anos fusilado por facerlle fronte ao exército sublevado en armas. Don
Abraham proclamaba unha e outra vez a inocencia daquel rapaz idealista e
rebelde, comprometido desde moi novo co socialismo, que soñaba cun mundo máis
xusto. E a súa vontade firme de resistir, de lembrar aquel crime, de agardar a
derrota dos fascistas para denuncialos ante os tribunais.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Georgia","serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O 23 de decembro de 1936 Abraham Zbarsky foi trasladado a
Pontevedra para declarar na causa militar aberta contra el. Ademais de negar
todas as acusacións, ademais de renegar daquel tribunal ilexítimo que pretendía
xulgalo, proclamou unha vez máis a inxusta morte do seu fillo e súa intención
de denunciar o caso perante os tribunais internacionais.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Georgia","serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">E logo dese último acto de carraxe, dese último aceno de
coraxe e orgullo, foi conducido de novo ao Lazareto cos compañeiros do seu
consello de guerra, que admiraban a dignidade daquel home de 54 anos, rexo,
firme nas súas convicións, implacábel cos asasinos do seu fillo.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Georgia","serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Poucos días despois chegou á illa a notificación do traslado
a Ponte Caldelas dos presos Abraham Zbarsky Geller, Ángel Agra Mondragón e
Emilio Vilas Davila. Era martes 29 de decembro e o oficio remitido desde o
tribunal ordenaba trasladar os presos ao peirao de Santa Cristina dos Cobres
(Vilaboa), onde serían recollidos pola garda civil. Cando a comitiva chegou a
terra xa era de noite e non había ninguén agardando. Só o ruído do vento e a
chuvia que batía con forza naqueles días finais de decembro. O oficial ao mando
deu a orde de voltar á illa mais don Abraham negouse. E pouco despois chegou o
comando da garda civil, que levaba ordes precisas do comandante Joaquín
Velarde.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Georgia","serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Comezaba a viaxe derradeira de Abraham Zbarsky. A viaxe
última despois dunha longa andaina pola vida digna e comprometida. A viaxe derradeira atravesando
aquel mapa de cicatrices, aquel territorio de dor e de sangue, os camiños sen
luz, a cidade afastándose, o monte da Fracha, o vento zoando, a chuvia
implacábel, os uniformes, a voz rexa berrando <i style="mso-bidi-font-style: normal;">asasinos</i>, os disparos.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Para saber máis</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"></span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Este artigo foi posíbel polas información recollidas no blog Pontevedra nos anos do medo </span><a href="http://anosdomedo.blogspot.com.es/"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">http://anosdomedo.blogspot.com.es/</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"> , de Xosé Álvarez Castro, principalmente no artigo </span><a href="http://anosdomedo.blogspot.com.es/2009/02/outra-volta-sobre-abraham-zbarsky.html"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">http://anosdomedo.blogspot.com.es/2009/02/outra-volta-sobre-abraham-zbarsky.HTML</span></a><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Tamén foi de grande axuda o relato de Evaristo Mosquera, recollido no libro <em>Catro anos a bordo dunha illa</em>, ANT, 2006. A miña gratitude a ambos</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"></span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Para complementar a historia da familia Zbarsky Kuper, ademais do blog Pontevedra nos anos do medo, pódese ler, en Non des a esquecemento a semblanza de Sofía Kuper, a muller de Abraham Zbarsky </span><a href="http://nondesaesquecemento.blogspot.com.es/2014/09/as-actas-do-terror-familia-zbarsky-kuper.html"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">http://nondesaesquecemento.blogspot.com.es/2014/09/as-actas-do-terror-familia-zbarsky-kuper.HTML</span></a><br />
<br />
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-51698090989766876942016-03-06T13:04:00.004+01:002016-03-07T17:44:51.644+01:00Amalia Álvarez, que se namorou cantando<div style="text-align: right;">
Avoa Amalia, fonda, agarimosa, intelixente e retranqueira</div>
<div style="text-align: right;">
Que falar marabilloso! Que limpa mente!</div>
<div style="text-align: right;">
Que ollar vivo, mouro e alegre!</div>
<div style="text-align: right;">
Namoraches cantando</div>
<div style="text-align: right;">
Viviches forte, enxeñosa...</div>
<div style="text-align: right;">
entre sombras iluminadas por tempos sincopados</div>
<div style="text-align: right;">
</div>
<div style="text-align: right;">
Ánxeles Cuña Bóveda</div>
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A Caeira era un lugar maldito, marcado no mapa de
cicatrices da familia. As crianzas tiñan prohibido pasar da fonte da estrada de
Campañó. Só ian ela e Cinta, camiñando desde a casa de Andurique, até o piñeiro
tinxido de sangue. Facían as duas a travesía da dor e do espanto, no mes de
agosto, no mes de novembro, para lembrar en silencio a Víctor e a Alexandre.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A fotografía fixérana nunha daquelas visitas. Era no
tempo das bágoas, no tempo do sal. Cinta viaxaba en tren desde a Coruña e
pasaba uns días na casa de Poio, en Andurique, a menos de un quilómetro do
lugar prohibido para as crianzas. Pasaran talvez xa dez anos dos asasinatos e
Cinta volvía invariábelmente a Pontevedra, a Poio, para visitar a Amalia, para
ir á Caeira e a San Amaro. E as crianzas celebraban a chegada daquela muller
miúda e doce e sabia, aquela muller que lles contaba contos e falaba baixo coa
nai nun cuarto tamén infranqueábel, un cuarto e unhas palabras tamén prohibidas
para as crianzas.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Aquel 17 de agosto dos anos 40 fixeron as dúas o camiño
soas, desde a casa de Andurique ao km 1 da estrada de Campañó, até o piñeiro
tinxido de dor. Amalia gustaba da fotografía, conservaba a cámara coa que
fixera as fotos de Alexandre e as crianzas, e levouna con ela para fixar na
memoria aquel lugar, aquela estampa, aquela dignidade de Cinta Rey, muller
miúda e doce e garimosa, tocando o piñeiro. E foi talvez aquel día cando
colleron as cascas que Amalia gardou nunha gaveta tamén prohibida para as
crianzas, os anacos do piñeiro onde verteu tantas bágoas prohibidas, tanto sal,
tanto amor.<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-WySzhZuGRlM/VtwcU_YB6ZI/AAAAAAAAAZ8/IIVj5Zji4Z8/s1600/Cascas%2Bpi%25C3%25B1eiro%2Bb%25C3%25B3veda.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="https://4.bp.blogspot.com/-WySzhZuGRlM/VtwcU_YB6ZI/AAAAAAAAAZ8/IIVj5Zji4Z8/s320/Cascas%2Bpi%25C3%25B1eiro%2Bb%25C3%25B3veda.jpg" width="226" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Cascas do piñeiro gardadas por Amalia. <br />
Imaxe tirada do libro <em>Memorial da liberdade.</em><br />
<em>Represión e resistencia en Galiza 1936-1977</em></td></tr>
</tbody></table>
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Naqueles días fraternos en que viña Cinta da Coruña,
tamén ían as dúas ao cemiterio de San Amaro. Primeiro ao panteón de Josefina
Arruti, onde trasladaran os restos do fillo de Cinta, Víctor Casas, asasinado
no piñeiro da Caeira o 12 de novembro de 1936. E logo á tumba do home de
Amalia, Alexandre Bóveda, asasinado no piñeiro da Caeira o 17 de agosto de
1936. Ían as dúas soas, enloitadas, silenciosas, ignorando as miradas esquivas,
os murmurios, os acenos... Afogando a xenreira que sentían, a ira que lle
nacera no peito a Amalia o día en que unha que tiña por amiga lle cuspira no
velo do loito na rúa da Oliva e lle dixera <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Aí
vai a muller dun asasino.</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Un dezasete de agosto, nos anos 40, reuniunos a todos e
faloulles do pai. Díxolles que non morrera, que o mataran por querer a Galiza,
por defender o seu país. Que nunca cresen o que lles dixesen fóra, que o seu
pai era un home bo. Contoulles que se namorou del cantando na Polifónica, daquel
rapaz baixiño e serio que chegara de Ourense e falaba sempre galego. Que foron
de viaxe de noivos a Portugal e viviron primeiro nunha casa do Burgo e en
Pontevedra antes de trasladarse á casa de Poio, en Andurique. Que ían ver o
futbol os domingos, ao campo do Eiriña. E que lle encantaban os paseos en barca
polo Lérez. Que el lle falaba con entusiasmo das súas arelas de progreso e
liberdade para Galiza, do pan e do traballo para a xente humilde, que quería un
pais onde os nenos e as nenas puidesen vivir ledos coma os seus fillos, que os
mozos non precisasen emigrar para vivir con dignidade.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Contoulles quen fora o seu pai, faloulles del cos ollos
brillantes de bágoas e de orgullo mais non llo dixo todo. Non lles dixo que estivera
no goberno civil até o último momento, defendendo a Galiza e a República. Que
cando os militares xa tiñan tomada a cidade díxolles aos que estaban con el que
fosen para a casa, que el ficaba alí para cumprir o seu deber. Que na última
hora, na madrugada do 17 de agosto, no cárcere da escola normal, cando o acompañaban
os amigos e familiares, era el quen os consolaba <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sede valentes</i>... Que a ela non a deixaron ir, que non puido despedirse
del. Que o levaron esa noite nunha camioneta pola ponte da Barca e que desde
alí puido ver, coas primeiras luces do mencer, a casa onde durmían os seus.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Despois daquel día non falou máis do que pasara. Gardou
no fondo da gaveta as cascas do piñeiro, a foto de Cinta, a botella de viño do
Porto que mercaran ela e Alexandre e que tiñan gardada para algunha celebración que
non chegou. E no medio do silencio, das voces baixas e do tempo do sal e das
prohibicións, mantivose en pé, con coraxe e orgullo, e seguiu facendo o camiño.
A andaina da Caeira cando xa cortaran o piñeiro, cando xa non estaba Cinta. A
andaina de San Amaro sen miradas cómplices e sen bágoas. O camiño da vida toda,
enchendo o baleiro, levando con coraxe a bandeira polos dous. No monumento da
Caeira, no da praza de Curros Enríquez. Nas homenaxes e celebracións que foron
chegando, nas que foi feliz ainda que non puidese abrir aquela botella de viño do
Porto. Cando talvez abriu a gaveta para coller o pano e levar con ela as cascas
do piñeiro...</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><o:p></o:p> </div>
PS O 11 de decembro de 1999 Amalia Álvarez Gallego recibiu de mans do alcalde de Pontevedra, Miguel Fernández Lores, a medalla de ouro da cidade e a distinción de fillo adoptivo, concedidas a Alexandre Bóveda a título póstumo. O pasado 10 de febreiro inaugurouse en Pontevedra o parque Amalia Álvarez, unha iniciativa xurdida ao abeiro do programa municipal "A memoria das mulleres".non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-16202018739058379462016-01-24T21:50:00.004+01:002016-01-25T00:27:11.564+01:00A RAPOSA NO LAZARETO II<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O luns 9 de novembro do 36 chegaron ao mediodía. Antes
do xantar, algúns presos estaban atarefados nos labores da oficina, na cociña.
Outros mataban o tempo paseando baixo o sol oblicuo do outono. A plena luz do
día eran os traslados a Vigo e Pontevedra para prestar declaración ou para
asistir aos consellos de guerra. Mais o luns 9 de novembro traían unha lista de 10 homes
que ían ser liberados: Vicente Bautista García, perruqueiro de 44 anos; Manuel
Herbón Fontán; Víctor Fraiz Castellanos, de 19 anos; José Lago Prieto; Manuel
Lustres Rivas, xornalista do <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Faro de Vigo</i>
de 48 anos; Siro Moralejo Santos, de 34 anos; Manuel Nores Portela, industrial
de 38 anos; Florentino Vázquez Doval, de 25 anos; Abdón Simón Daponte, empregado
de comercio. Todos veciños de Vigo.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Cando escoitaron os nomes, os elixidos fixeron unha
festa de abrazos e de risos, unha despedida chea de emoción e de xúbilo; os que
ficaban na illa, coa alegría de ver os seus amigos saindo cos petates cara á
arelada liberdade. Víronos partir na motora cara ao peirao de Cesantes,
axitando os panos brancos das despedidas. Mais aquela era tamén unha viaxe cara
ao escuro. Porque o 9 de novembro a raposa viñera pola mañá.</span><br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Debéronos levar primeiro ao cárcere de Redondela. Ou
talvez a Vigo. Dixéronlles que tiñan que prestar declaración e que axiña
quedarían en liberdade. Entón comezou a incertidume, a desconfianza, o medo. Reviviron
as noites de anguria na illa, a lectura da listaxe, a necesidade de escoitar
calquera nome menos o seu...<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Esa mesma noite, de madrugada, foron buscar a nove. A
todos menos a Abdón Simón. Cando escoitaron outra vez os seus nomes
pronunciados ás 2 da madrugada souberon cal era o destino daquela viaxe. Sentiron
a friaxe daquela noite de novembro, a amargura de non poder facer nada, a
incomprensión daquela inxustiza tan grande. No traxecto na camioneta, Víctor
Fraiz pensou no seu pai Víctor, o mestre de Coia, fuxido no monte desde xullo,
e na súa nai Placeres Castellanos, que loitaba contra o terror con outros seis
fillos do matrimonio. O que non sabía o rapaz, o que non podía imaxinar
daquela, era que o seu pai acabaría entregándose no consulado de Uruguai en
Vigo e sería fusilado no monte do Castro o 14 de setembro de 1937. Siro
Moralejo lembrouse do seu irmán José, que era un ano máis novo cal el, e non
puido imaxinar que Alcabre sería nunha noite de decembro, mes e medio despois,
o nome dun mar inzado de sangue e de masa encefálica, o escenario da masacre de
José e de 14 homes máis a véspera da noiteboa de 1936. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A Manuel Nores rebulíalle na cabeza a conversa
que tivera na illa con Joaquin Nores, veciño de Cangas, con quen non tiña
relación de parentesco mais a quen lle deixara unha carta de despedida para a
súa familia. Manuel Lustres Rivas acordouse do que lle dixera o dono do <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Faro</i>, Manuel Otero Bárcena, na última
visita que lle fixera no Lazareto <em>non te preocupes, nuns días saes libre...<o:p></o:p></em></span><br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-HfrkXxF3mVU/VqU42AviNuI/AAAAAAAAAZY/iELk2fJceNk/s1600/0.12%2BDIARIO%2BDE%2BSAN%2BSIMON%2BBIENVENIDO%2BLAGO.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-HfrkXxF3mVU/VqU42AviNuI/AAAAAAAAAZY/iELk2fJceNk/s400/0.12%2BDIARIO%2BDE%2BSAN%2BSIMON%2BBIENVENIDO%2BLAGO.jpg" width="300" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Imaxe do Diario de Bienvenido Lago, <br />
escrito nas prisións de Pontevedra e San Simón</td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O traxecto na camioneta foi curto. Apenas 15 minutos que
se fixeron eternos, que non acababan nunca. O tempo interminábel dun silencio
de coitelos, de bágoas e de saloucos. Cando pararon no alto da Concheira, na
parroquia de Trasmañó, viron por última vez o ceo estrelado, as luces no outro
lado da ría, o espanto nos ollos dos compañeiros. Sentiron o abrazo húmido e longo da noite e do vento nas súas facianas.
Foi un intre de rezos e de maldicións. Un tempo breve para a resignación e o
medo. E tamén para a coraxe dos puños apretados e os berros de raiba.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A alba do 10 de novembro de 1936 descubriu nove corpos
acribillados no Alto da Concheira. As mulleres que ían a Vigo vender o leite
levaban nos ollos o espanto daquela escena de terror. No Lazareto, Bienvenido
Lago e Valentín Briones, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>anotaron en
senllos cadernos o relato preciso daquel masacre infame e inxusto.
Pouco tempo despois chegou á illa Otero Bárcena para pedir explicacións. O 14
de novembro o diario rexistra unha anotación breve: “Deteñen e incomunican a Fernando
Lago Búa, inspector provincial de prisións”.</span><br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><em>Na memoria de Bienvenido Lago e Valentín Briones, vilagarciáns presos en San Simón, que deixaron rexistro escrito dos crimes. Naquel tempo escuro escribiron dúas copias exactas dos días de terror, de soidade e solidariedade. Arriscaron a vida para legarnos as actas da barbarie.</em></span></span></div>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">
</span>non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-34762021293209194432016-01-20T20:58:00.001+01:002016-01-24T21:58:35.099+01:00A RAPOSA NO LAZARETO I<br />
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt; text-align: right;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Tiñan
un camión pequeno ao que se lle puxo o nome da raposa; cando polas noites se
escoitaba o seu motor, nel metían ao chou a varios presos para fusilalos... O
terror apoderábase de nós cando máis aló da media noite escoitabamos ese motor</span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt; text-align: right;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Rogelio Diz Fuentes,
preso en San Simón<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Á unha da madrugada do 15 de outubro de 1936 saíu de
Pontevedra o primeiro grupo de presos con destino ao Lazareto. Eran 100 homes
amarrados entre si con cordas e custodiados pola garda civil. Ao mando da operación
vai un sinistro personaxe, o médico Víctor Lis, xefe da garda cívica
pontevedresa. Os presos son trasladados en autobuses ao peirao de Vigo onde
embarcan con rumbo á illa. Chegan ás 5 da madrugada.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O día seguinte amenceu con bo tempo. E aqueles homes
viviron unha sensación extraña: sentiron a beleza conmovedora da illa, do mar, do
sol do outono. O verde, os paxaros, o vento, a esperanza toda daquel espazo luminoso.
Alguns, como os irmáns José e Belarmino Casal, como Eligio Rey, mesmo podían
albiscar as súas casas a uns poucos centos de metros. E os montes nos que se
agocharan os que presentiron a dor e as bágoas e o sangue que haberían de
verter.</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-fJGDBoxN-zE/Vp_m3kUttRI/AAAAAAAAAZI/IEHmGF2DmIo/s1600/san%252520simon%255B1%255D.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-fJGDBoxN-zE/Vp_m3kUttRI/AAAAAAAAAZI/IEHmGF2DmIo/s1600/san%252520simon%255B1%255D.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Nos días seguintes seguiron chegando grupos desde as
prisións de Vigo e Pontevedra. E houbo unha festa de abrazos, de sorrisos, de
encontros de amigos que celebraban estaren vivos. Estaban presos, afastados dos
seus fogares e das súas familias, mais vivos a fin de contas. Pasaran os
últimos días de xullo, pasara agosto co seu ronsel sanguento, e setembro que
fora unha travesía interminabel pola anguria. Pasaran xa por todas as estacións
do medo, do terror, da humillación e da derrota: as visitas nocturnas ás casas,
os insultos e as malleiras, os interrogatorios, os traslados de prisión, as
novas da morte que latexaba arredor, con nomes e rostros próximos. Pasaran por
todo iso e nin podían imaxinar toda o sufrimento que habían de pasar. Porque
naquela illa dos amores, naquel espazo rodeado de beleza e de luz, tamén
habitaba a morte, tamén se instalara o terror.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A comezos de novembro a illa prisión estaba ocupada por case
un milleiro de detidos á espera de xuízo e de condena. Nas salas habilitadas
como cuartos durmían 80 homes, deitados no chan, en fileiras, en 38 centímetros
de friaxe, de intemperie, de corpos apiñados, amoreados como animais,
compartindo a soidade e o insomnio, a incerteza e a esperanza, o humor e a
rabia. E sobre todo compartindo a aldraxe, convivindo con ela cada vez que
respiraban. Cada vez que tiñan que espirse. Cada vez que tiñan que mexar e atravesan
unha sala escura pisando corpos e cabezas. Cada vez que tiñan que renunciar a
lavarse. Cada vez que tiñan que sobrepasar o pesadelo de pulgas e piollos que
os asoballaban.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Foi daquela, nos últimos días de outubro e nos primeiros
de novembro cando apareceu a raposa. Cando sentiron os seus pasos silandeiros
na praia de Cesantes. Aquel ruído de motor nocturno que se convertiu no aviso,
no anuncio dunha viaxe cara ao descoñecido. E sempre se repetía o mesmo ritual,
de noite, cando xa se deitaran, cando xa pensaran que pasara outro día e
querían celebrar que estaban vivos: o ruído da camioneta, a motora que se
aproximaba á illa, os gardas civís e falanxistas que se achegaban coa listaxe, a
chamada para formar no interior do pabillón, a lectura dos nomes... O terror. O
non poder respirar. O son do sangue nas tempas. O corazón acelerado, querendo
romper a caixa do peito, querendo estoupar e acabar con todo dunha vez. A
lectura dos nomes: oír Manuel e pensar que se acababa o mundo, oír despois o
apelido e volver respirar. E outra vez Manuel e José e Víctor e Vicente e
Eduardo. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Os falanxistas, os gardas cívicos, os gardas civís ían
case todas as noites. Levaban grupos de catro, cinco, oito, dez homes.
Dicíanlles que non precisaban coller nada, que para onde ían non lles facía
falta levar nada. E entón os elixidos se podían deixaban unha nota manuscrita,
unha despedida improvisada, un anel, un abrazo, un fío de esperanza... Deixaban
aquela estampa da amargura, da inxustiza, da crueldade que escribira o seu nome
nunha fatídica lista pronunciada na noite estrelada e inmensamente fermosa de
San Simón. E os que ficaban na illa, os que se salvaran esa noite, os que
celebraban seguir vivos non podían librarse da imaxe da morte que viran tan
próxima, nin da anguria pola sorte que os agardaba na seguinte visita da raposa.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span> </div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Na memoria de Bienvenido Lago e Valentín Briones, que deixaron rexistro escrito dos crimes </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><strong>Fontes:</strong></span></div>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Antonio Caeiro, Juan A. González e Clara de Saá: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Aillados</i>, Ir Indo, 2º edición, 2000<o:p></o:p></span></span></div>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">
</span><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "times new roman";">
</span><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Evaristo Mosquera: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Catro
anos a bordo dunha illa</i>, A Nosa Terra, 2006</span></span></div>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Gonzalo Amoedo e Roberto Gil: <em>Episodios de terror durante a guerra civil na provincia de Pontevedra. A illa de San Simón</em>, Xerais, 2007.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "times new roman";">
</span></div>
</span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
</div>
</div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-22263994246642849662016-01-09T21:41:00.000+01:002016-01-17T13:13:53.306+01:00LORENZO CORBACHO RODAL<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Cando o foron deter o 24 de xullo do 36, Lorenzo
Corbacho Rodal tiña detrás un longo historial de compromiso obreiro
e político, no sindicalismo e nas fileiras do partido socialista. Estivera
preso en varias ocasións, a última no outono do 34. Fundara as agrupacións
socialistas de Moaña e Cangas, fora concelleiro en Cangas en varias etapas,
participara na dirección dos sindicatos de canteiros e mariñeiros, colaboradora
nas revistas socialistas <i style="mso-bidi-font-style: normal;">La Nueva Aurora</i>
e <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Solidaridad</i>... En abril do 31, el e mais Francisco
Eiroa Graña levaron desde Vigo, nun barco chamado <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Alegría</i>, a nova bandeira coa que se proclamou a República en
Cangas.<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-hoeIvffDzyA/VpFvzncOocI/AAAAAAAAAYw/0fb3Zo-J9hk/s1600/Lorenzo%2BCorbacho.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-hoeIvffDzyA/VpFvzncOocI/AAAAAAAAAYw/0fb3Zo-J9hk/s320/Lorenzo%2BCorbacho.jpg" width="225" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Lorenzo Corbacho Rodal<br />
(Arquivo Nomes e Voces)</td></tr>
</tbody></table>
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O 20 de xullo do 36 encabezou a defensa desa República
pola que tanto loitara. No concello, dando instrucións aos grupos que ían
acudir a Pontevedra defender o goberno civil. Arengando aos homes –canteiros a
maioría- que tiñan a misión de controlar a estrada de Cangas a Bueu á altura da
fonte do Anguieiro. Por iso foi dos primeiros que foron buscar. A el e ao
alcalde, o médico don Agustín Jorge Echeverri, de Izquierda Republicana. E aos
mestres comunistas de Coiro Víctor Sánchez e Vicente Saez. E a moitos máis.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Foron interrogados, aldraxados e sometidos a maltrato.
Conta nas súas memorias Ángel Fernández del Río: <em>“unha noite chamaron para
declarar a Lorenzo Corbacho e Antonio Fernández* e cando regresaron estaban tan
flaxelados que as tres cuartas partes das súas costas eran feridas sanguentas e
non se podían tocar os seus corpos”.</em> Máis tarde foron trasladados a Pontevedra,
ao cárcere da antiga Escola Normal. O 19 de setembro son procesados en consello
de guerra sumarísimo, acusados de rebelión militar e condenados a pena de morte
Echeverri, Lorenzo Corbacho e Víctor Sánchez.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Neses días, antes da inxustiza do asasinato, Lorenzo
Corbacho Rodal foi sometido a un dos actos máis infamantes que se poidan
imaxinar. A humillación, a derrota definitiva. El, o furibundo anticlerical, o
home de firmes conviccións ateas, o concelleiro que defendera con coraxe a
retirada dos crucifixos das escolas, o socialista que casara polo civil con
Concepción Iglesias Portela, que non bautizara aos seus fillos e que lle puxera
o nome de Libertad Fraternidad Saborit a unha delas. Antes de ser asasinado
polos fascistas, Lorenzo Corbacho cedeu ás presións e aceptou celebrar o
matrimonio relixioso e bautiza<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-3U__N4JCeFc/VpFwFoSuezI/AAAAAAAAAY4/-KvTIun25IA/s1600/Lorenzo%2BCorbacho%2BDiario.png" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-3U__N4JCeFc/VpFwFoSuezI/AAAAAAAAAY4/-KvTIun25IA/s1600/Lorenzo%2BCorbacho%2BDiario.png" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">A nova no Diario de Pontevedra<br />
do 25 de setembro do 36</td></tr>
</tbody></table>
r os fillos. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Esa renuncia, motivada pola desesperación e polo terror
das últimas horas, tiña para el un único obxectivo: protexer a familia, librala da persecución e da fame e da dor da súa ausencia, afastalos
do estigma que os ía perseguir para sempre, procurarlles un salvoconduto para o futuro. Foi
unha renuncia tráxica, dramática, cruel, terríbelmente dolorosa. Unha derrota
amarga, brutal, que poñía fin a unha vida de compromiso, de sacrificio e de
loita. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Esa claudicación dolorosa e amarga foi convertida nunha
infamia, nun acto de humillación e vergoña. Nun símbolo do triunfo do fascismo e
da relixión homicida. E así foi proclamado, publicitado e difundido, para
escarnio e escarmento. E para que todos os homes e mulleres que ergueran as
bandeiras da República laica e democrática soubesen de que lado estaba o
crucifixo, lexitimando o terror, os crimes e todas as infamias.</span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Fontes</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Proxecto Nomes e Voces</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Memorias de Ángel Fernández del Río. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Xerardo Dasairas: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Memorias
da II República en Cangas</i>, Ediciós do Castro, 2002</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Antonio Nores e Iago Castroviejo:”Mortos, presos,
fuxidos e desertores en Cangas na retagarda”, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">A represión franquista en Galicia, Actas do Congreso da Memoria</i>,
2005.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Antonio Nores e Iago Castroviejo: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">A Alianza Mariñeira de Cangas 1914-1936. No centenario da súa Fundación</i>,
Asociación Memoria Histórica 28 de agosto, Cangas, 2014.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">_______<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">*Antonio Fernández, albanel de Darbo, era irmán de
Guillermo Fernández, asasinado no Anguieiro e fondeado na ría; Antonio foi
fusilado en Pontevedra o 27 do 7 de 1937.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span></div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-76197024233939233942016-01-03T21:50:00.003+01:002016-01-04T14:07:26.776+01:00O XORNALISTA GRAFÓLOGO<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O 10 de marzo de 1936 a comisión xestora municipal de
Bueu elixe un novo alcalde, José Gómez de la Cueva (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Johan Carballeira</i>). Tiña 34 anos e unha fulgurante carreira como
xornalista -no <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Faro de Vigo</i> e <i style="mso-bidi-font-style: normal;">El Pueblo Gallego</i>- e como político, nas
fileiras do Partido Galeguista desde 1934. Aquela primavera do 36 chegou a Bueu
inzada de proxectos para mellorar as condicións de vida da clase traballadora, o porvir dos mariñeiros, a escolarización de nenos e nenas cun novo grupo escolar. O concello de Bueu
súmase á campaña pro Estatuto, e<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>o alcalde
participa persoalmente na asemblea de concellos que ten lugar en Santiago no
mes de maio coa fin organizar o plebiscito previsto para finais de xuño.</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-mi0WaVFOt0Y/VomIU76tXcI/AAAAAAAAAYI/9A2-xha2iS8/s1600/Johan%2BCarballeira%2B001.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-mi0WaVFOt0Y/VomIU76tXcI/AAAAAAAAAYI/9A2-xha2iS8/s320/Johan%2BCarballeira%2B001.jpg" width="165" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Unha das primeiras preocupacións de Carballeira foi
procurar unha solución ao conflito provocado polo baixo prezo da sardiña, que
enfrontaba a mariñeiros e armadores por unha banda e a conserveiros por outra.
Para moitas familias mariñeiras a situación era insostíbel despois de moitas
semanas de folga, e o alcalde de Bueu liderou a convocatoria dunha asemblea que
tivo lugar en Vigo o 25 de abril na que se estableceu un principio de acordo
para resolver o conflito.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Como mostra de
gratitude, o 17 de xullo Carballeira recibe en Bueu a homenaxe do Sindicato de
Mariñeiros e da Sociedade de Armadores de Bueu.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O 20 de xullo de 1936 os militares puxeron fin a aquel
mandato intenso e frutífero, a primavera republicana e galeguista de Bueu, que
só durou tres meses. Os uniformes, as correaxes, as sotanas fixéronse donas da
vila. E sabían a quen servían. Fixéronse donas da vida e dos destinos e tronzáronlle
o provir de miles de persoas que cometeran o delicto de loitar polo ben común,
polos dereitos da clase traballadora, pola xustiza social e a República. E por
Galiza. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">En Bueu, o 24 de xullo os militares controlan a
situación, destitúen a corporación democrática e nomean un novo alcalde. O
estado de guerra e a lei marcial impuxeron o terror. Os asasinatos, o expolio,
as malleiras, as vexacións, os abusos de toda caste marcaban o ritmo dos días
na vila e en Galiza toda. E comezou a persecución dos dirixentes obreiros, das
mulleres comprometidas, dos líderes políticos.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Para Carballeira foron días de incerteza. Mais permaneceu
en Bueu, desoindo os consellos que o animaban a agocharse no Grove, a fuxir como
fixeran outros, como farían Federico Ribas e Maruxa Mallo, que pasaban o verán
en Beluso. O 15 de setembro é detido en Cangas e encarcerado na Escola Normal
de Pontevedra. Os días na prisión pontevedresa foron un tempo de anguria, de
desesperación, que se acrecentaba coas novas dos asasinatos nocturnos, dos
fusilamentos. Mais tamén foi un tempo de camaradería, de solidariedade, de
amizade entre homes que compartían ideais. Foi daquela cando Carballeira exerce
como grafólogo dos seus amigos e compañeiros presos. Segundo o relato de
Evaristo Mosquera, pedíalles que escribisen nun papel e interpetaba o
temperamento de cada un: o optimismo, o pesimismo, a resignación ou o espírito
festeiro que permitía sobrelevar a traxedia que estaban a vivir. Espaventar o terror, axotar os fantasmas que invadían os corpos, os pesadelos, a morte na noite dos disparos, das cunetas e dos pelotóns de fusilamento.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A finais de ano tivo lugar o consello de guerra no que
foi condenado a morte, acusado de “rebelión militar” polos militares sublevados.
Xunto con el foron tamén condenados á máxima pena Avelino Chapela Soliño,
Manuel Graña Pouseu e Manuel Chapela Couso. Os demais procesados foron
condenados a cadea perpétua. Na sua acusación, o fiscal considerou como
agravante no caso de Carballeira, que “tiene cultura y, por ello, su actuación
es más destacada que la de otros procesados, por ser dirigente del elemento
obrero y tener ascendencia sobre ellos”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Aínda lle quedaban tres meses de vida, tres meses de
espera e de anguria que pasou no Lazareto de San Simón, mentres a súa nai
Rolendis de La Cueva xestionaba inútilmente ante os Massó e en Burgos a conmutación da
pena. Tres meses da abatemento e desesperación, que só minguaba polo agarimo
dos compañeiros, pola camaradería, os xogos, as conversas con que entretían as
horas e enganaban o medo. En todos aqueles días, Carballeira sentiu o terror da <em>raposa</em> que se achegaba pola noite, a anguria de ser el un dos que chamarían de madrugada para levalos, sen máis equipaxe que o propio medo, rumbo a unha cuneta ou ao muro dun cemiterio. Naqueles días de terror e de espera, sentiu o que era a amizade na presenza próxima e sempre reconfortante dos seus veciños de Bueu, Manuel López Cortizo <em>Ferrolá</em>n e Manuel Ríos <em>Pitorro</em>. E na humanidade inabarcábel do médico de Pontevedra don Celestino Poza, "que era quen máis o consolaba". Até que chegou a data funesta en que anunciaron a
confirmación da sentenza e o traslado a Pontevedra e dispúxose a recoller o
petate e o colchón de follato e era tal o seu abatemento que o seu amigo Manuel
López Cortizo <em>Ferrolán</em> tivo que axudarlle a levar as pertenzas. Un aceno solidario que os carcereiros premiaron con unha malleira. E cando Ángel
Fernández del Río, militante socialista de Cangas, intentou animalo<em>Tes
que levar a esperanza de que che conmutarán a pena de morte</em>, el respondeu con
aquela frase definitiva e brutal: <em>O que teño que levar é valor para morrer.</em></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">José Gómez de la Cueva, Johan Carballeira, e os seus
compañeiros de Bueu Avelino Chapela Soliño, Manuel Graña Pouseu e Manuel
Chapela Couso foron fusilados na avenida de Buenos Aires ás sete da mañá do 17
de abril de 1937. Os seus corpos foron soterrados no cemiterio de San Amaro.
Tempo despois, os restos de Carballeira foron trasladados ao panteón de
Josefina Arruti, a casa común, o fogar protector, o símbolo da solidariedade
para tantas familias de republicanos asasinados polo fascismo. Segundo algunhas
fontes, citadas por Xosé Manuel Millán, os restos foron máis tarde recollidos
por unha antiga noiva de Cesures, Moncha Ochoa, e soterrados nun emprazamento descoñecido.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">E o final dramático de Johan Carballeira aínda ten unha
última reviravolta amarga. Contan varias testemuñas que durante a súa estadía no
cárcere de Pontevedra e no Lazareto de San Simón escribiu un diario, un
documento de excepcional valía que unhas mans cómplices conseguiron sacar da
prisión e entregalo a unha amiga súa. Mais esta persoa, polo medo ás
represalias, decidiu destruílo, o que fixo que se perdese para sempre a última
obra dun xornalista xenial. </span><br />
<span style="font-family: Tahoma;"></span><br />
<span style="font-family: Tahoma;">Addenda</span><br />
<span style="font-family: Tahoma;">Conta Raimundo García Domínguez <em>Borobó</em> que a finais dos anos 20 Johan Carballeira visitaba con frecuencia en Pontecesures ao artista Rafael Ochoa Carrasco. E á súa irmá Ramona, coa que parece ser mantivo un noivado que continuou cando a familia Ochoa se trasladou a Ourense. "Moncha tiña un encanto especial, na súa fermosura concisa e morena". Foi ela quen tempo despois, segundo a memoria popular, recolleu os restos de Carballeira do panteón de Bibiano Fernández Osorio Tafall e Josefina Arruti para soterralos nun lugar descoñecido.</span><br />
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-KI7jFYbLApc/VopK2zG4Q0I/AAAAAAAAAYY/n0NlTCnUiH4/s1600/Lola%2Bmoza%2Bde%2BCarballeira%2B001.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="96" src="http://1.bp.blogspot.com/-KI7jFYbLApc/VopK2zG4Q0I/AAAAAAAAAYY/n0NlTCnUiH4/s320/Lola%2Bmoza%2Bde%2BCarballeira%2B001.jpg" style="left: 584.45px; opacity: 0.3; position: absolute; top: 1869.26px;" width="54" /></a><a href="http://1.bp.blogspot.com/-KI7jFYbLApc/VopK2zG4Q0I/AAAAAAAAAYY/n0NlTCnUiH4/s1600/Lola%2Bmoza%2Bde%2BCarballeira%2B001.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-KI7jFYbLApc/VopK2zG4Q0I/AAAAAAAAAYY/n0NlTCnUiH4/s320/Lola%2Bmoza%2Bde%2BCarballeira%2B001.jpg" width="182" /></a><span style="font-family: Tahoma;">Relata tamén <em>Borobó</em> que unha irmá de Moncha, Carmela Ochoa, casaría en Ourense con un dos irmáns Gómez del Valle, un apelido vencellado á máis cruenta represión en terras ourensáns, da que falaremos noutro capítulo.</span><br />
<span style="font-family: Tahoma;">E en 2012, o grandioso labor da Asociación Amigos de Johan Carballeira brindounos outro documento extraordinario, a última carta que escribiu o alcalde galeguista de Bueu, dirixida á súa moza naquela altura, Lola Álvarez, tamén destinataria do diario desparecido. Un texto conmovedor, escrito no reverso da fotografía da moza cando eran as seis menos cuarto da madrugada do 17 de abril de 1937, unha hora antes do seu fusilamento:</span><br />
<span style="font-family: Tahoma;"><em>"Lolita, Lolucha:</em></span><br />
<span style="font-family: Tahoma;"><em>Conserva esta foto donde escribo cuando falta hora y cuarto para morir, a las seis menos cuarto. Morimos a las siete, cuando te despiertes y pienses en mi, seguramente. </em></span><br />
<span style="font-family: Tahoma;"><em>Cueva".</em></span><br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-ZjYjcgDe43s/VopK89JvlaI/AAAAAAAAAYg/ZamTwQozwLw/s1600/ultima%2Bcarta%2Bde%2Bjohan%2Bcarballeira%2B001.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="392" src="http://2.bp.blogspot.com/-ZjYjcgDe43s/VopK89JvlaI/AAAAAAAAAYg/ZamTwQozwLw/s640/ultima%2Bcarta%2Bde%2Bjohan%2Bcarballeira%2B001.jpg" width="640" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">A última carta do alcalde de Bueu, publicada pola Asociación de Amigos de Johan Carballeira </td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: Tahoma;"></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Fontes<o:p></o:p></span></span></div>
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Antonio Caeiro, Juan A. González e Clara de Saá: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Aillados</i>, Ir Indo, 2º edición, 2000<o:p></o:p></span></span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"></span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Xesús Portela: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Johan
Carballeira. Poeta, xornalista, político</i>, Ir ndo, 1997<o:p></o:p></span></span></div>
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Evaristo Mosquera: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Catro
anos a bordo dunha illa</i>, A Nosa Terra, 2006<o:p></o:p></span></span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"></span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Johan Carballeira: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Páxinas
galegas</i>, Estudio introdutorio e edición de Xosé Manuel Millán Otero, A Nosa
Terra, 2000</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><em>Crónica da represión en Bueu. Rachando 70 anos de silencio</em>, Asociación Xohan Carballeira, Bueu, 2007</span></span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"></span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><em>II Crónica da represión en Bueu. Os homes e as mulleres 75 anos despois</em>, Asociación Xohan Carballeira, Bueu, 2012.</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"></span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Borobó: "Lembranza de Johan Carballeira", <em>ANT</em>, 28-8-1997.</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"></span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Borobó: <em>Libro dos exemplos</em>, A Nosa Terra, 2003</span></div>
</div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-42232855563619638462015-12-30T23:25:00.000+01:002016-01-17T13:18:46.778+01:00VOLVER DO MAR III Cangas<div style="text-align: right;">
Na memoria de Francisco Ferreiro Budiño e de todas as familias de Cangas que mantiveron viva a memoria do terror e a herdanza da dignidade. Contra o esquecemento.</div>
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">En xullo de 1936 <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Eugenio
Bastos</b> tiña 20 anos e moitos soños por cumprir. Vivía en Cangas e todos os
días cruzaba a ría para ir traballar como mecánico no asteleiro de Barreras en
Vigo. Os seus soños tiñan moito que ver coa República, coa Fronte Popular, coas
Xuventudes Socialistas Unificadas, coas loitas dos traballadores por unha vida
mellor. Como a súa irmá Esperanza e moitas outras mulleres organizadas en
sindicatos e na militancia política de esquerdas.</span><br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-ojPYppwvck4/VoRXQayEG_I/AAAAAAAAAXY/EDuGic3IUU8/s1600/Jos%25C3%25A9%2BNores%2BRodr%25C3%25ADguez.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-ojPYppwvck4/VoRXQayEG_I/AAAAAAAAAXY/EDuGic3IUU8/s1600/Jos%25C3%25A9%2BNores%2BRodr%25C3%25ADguez.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">José Nores</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">José
Nores</span></b><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> tiña 16 anos. Tocaba na banda de música e xogaba ao
fútbol no equipo do Pósito. Traballaba como albanel e militaba tamén nas
Xuventudes Socialistas Unificadas, como Eugenio. O seu irmán maior Emilio Nores,
de 32 anos, era militante do PCE, como Luís Soliño e Estanislao Graña e José
Mejuto e Emilio O Azaña e moitos outros. </span><br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-QqzCaa5hWG0/VoRXu7elHpI/AAAAAAAAAXg/1Cz3tlyp_Ro/s1600/Antonio%2BBlanco%2BRodal.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-QqzCaa5hWG0/VoRXu7elHpI/AAAAAAAAAXg/1Cz3tlyp_Ro/s1600/Antonio%2BBlanco%2BRodal.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Antonio Blanco Rodal</td></tr>
</tbody></table>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-m0cFoda2WfI/VoRYSyEeJeI/AAAAAAAAAX4/ES6pO1ZWbF4/s1600/Daniel%2BGonz%25C3%25A1lez%2BGra%25C3%25B1a.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-m0cFoda2WfI/VoRYSyEeJeI/AAAAAAAAAX4/ES6pO1ZWbF4/s1600/Daniel%2BGonz%25C3%25A1lez%2BGra%25C3%25B1a.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Daniel González Graña</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Antonio
Blanco Rodal</span></b><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> tiña 26 anos. Era mariñeiro, da <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Alianza</i>, e militaba no PCE. Tamén era
mariñeiro, e da <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Alianza</i>, <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Daniel González Graña</b>, “Gadé”, de 24
anos. E <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Normandino Núñez Martínez</b>,
de 46 anos, que militaba na UGT. Os mariñeiros de Cangas pertencían
maioritariamente á Alianza Marinera desde que se fundara o sindicato no ano
1914. O primeiro presidente fora Lorenzo Corbacho Rodal, canteiro socialista. No
ano 24 a Alianza, a Sociedad de Canteiros e a de Oficios Varios constrúen o novo
local, que pasou a chamarse a “Casa do Pobo”, a casa común dos obreiros e
mariñeiros, e tamén a partir de 1935 das redeiras e atadeiras organizadas na
sociedade <em>La Reivindicadora</em>, liderada por Manuel Piñeiro Pastoriza.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A maior parte dos canteiros eran da parroquia de Darbo.
Pertencían á Sociedad de Canteiros de Cangas, integrada na Sociedad de Oficios
Varios (UGT), presidida por Lorenzo Corbacho. Traballaban nas estradas e na
construcción de edificios. E loitaran sen descanso pola xornada laboral de 8
horas, por melloras salariais, por conseguir avances sociais para o colectivo e
para o pobo.</span><br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-_Z6GbuJu64c/VoRX3hWii7I/AAAAAAAAAXo/ZCGPxiTGS6k/s1600/irm%25C3%25A1ns%2BMart%25C3%25ADnez%2BPaz%25C3%25B3.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="148" src="http://2.bp.blogspot.com/-_Z6GbuJu64c/VoRX3hWii7I/AAAAAAAAAXo/ZCGPxiTGS6k/s200/irm%25C3%25A1ns%2BMart%25C3%25ADnez%2BPaz%25C3%25B3.jpg" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Irmáns Martínez Pazó</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Guillermo
Fernández Fernández O Pavito</span></b><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">, de 27 anos era un mozo
forte. Militaba no Partido Socialista. Vivía en Darbo e traballaba na
construción. E tamén era boxeador. Tamén eran de Darbo, e canteiros, os irmáns <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Martínez Pazó</b>: José, de 25 anos (PSOE),
Alejandro Isolino, de 20 (JSU), e Silviano. E <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Antonio Ferreiro Núñez</b>, (PSOE) de 32 anos, e <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Estanislao Ferreiro Núñez</b>, de 24 (JSU), da familia dos Boreiros, de
Cimadevila. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Secundino Ruibal Villar</b>,
de 38 anos, (PCE) tamén era canteiro e de San Pedro de Darbo. Militaba no PSOE.<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-usrbO-OqIOc/VoRYMxZIlVI/AAAAAAAAAXw/0KWbUET9yGg/s1600/Guillermo%2BFern%25C3%25A1ndez%2BFern%25C3%25A1ndez.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="200" src="http://1.bp.blogspot.com/-usrbO-OqIOc/VoRYMxZIlVI/AAAAAAAAAXw/0KWbUET9yGg/s200/Guillermo%2BFern%25C3%25A1ndez%2BFern%25C3%25A1ndez.jpg" width="158" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Guillermo Fernández</td></tr>
</tbody></table>
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A primavera de 1936, aquel tempo de loitas e de soños,
rematou pronto. Aos mariñeiros e aos canteiros de Cangas, ás atadeiras, aos
militantes da Alianza e da Sociedad de Canteiros, ás súas familias, o fascismo
tronzoulles a vida, arrebatoulles os soños, arrincoulles os dereitos e as
ilusións polas que tanto loitaran. E deixáronos tirados como cans nas cunetas,
á intempérie. Ou no fondo do mar. Ou en Pontevedra, diante dun pelotón de
fusilamento. E ás mulleres rapáronas, humilláronas, obrigáronas a desfilar coa
cabeza rapada, a varrer o local da Falanxe. Marcáronlles a fronte coas letras
UHP (<em>Uníos Hermanos Proletarios</em>) ou coa fouce e o martelo. Insultáronas e
vexáronas. E condenáronas a décadas de aldraxe e de silencio.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A Casa do Pobo, o local que simbolizaba as loitas
sindicais e o compromiso, foi asaltado e incautado. Destrozaron os mobles e
queimaron os libros, nun ritual macabro como o de Vilaboa, como o de Moaña,
como o tantos outros edificios construídos co sacrificio da clase traballadora
que ficaron convertidos en cárceres e lugares de tortura.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">En xullo comezaron as detencións e en agosto a cacería
humana. Baixo a dirección das forzas vivas de armadores, conserveiros, empresarios
e comerciantes (os Moldes, o farmacéutico Valentín Graña, e o seu irmán
crego José, párroco de Aldán) actuaban pistoleiros a soldo e
gardas civis sen conciencia nin escrúpulos. E foron a por eles, a polos
dirixentes dos sindicatos e dos partidos de esquerdas. Detivéronos e
torturáronos. E asasináronos, ás máis das veces sen sequera pasar pola
humillación daqueles consellos de guerra onde todo estaba xa decidido nun
exercicio infame de xustiza ao revés: os militares sublevados, os golpistas,
acusaban de rebelión aos defensores da República, da democracia e da liberdade.
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O 27 de agosto foron buscar aos mariñeiros e aos
canteiros. Ao mariñeiro <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Antonio Blanco
Rodal</b> detivérono nada máis chegar o barco a terra. E aos mariñeiros <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Daniel González Graña </b>e<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"> Normandino Núñez Martínez</b>. E ao albanel
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">José Nores</b>, que era músico e
futbolista e estaba namorado da vida. E ao mecánico <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Eugenio Bastos</b>, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Jatón</i>,
que aos seus 18 anos atravesaba a ría asubiando naquel verán caloroso, e
arelaba que chegase o domingo para mocear ou ir á praia.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Tamén foron buscar de madrugada aos canteiros de Darbo. A
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Guillermo Fernández</b>, o canteiro boxeador
fórono buscar á súa casa á 1 da madrugada os irmáns Alfredo e Marcelino Moldes,
un garda civil chamado Jaime e o xefe de correos. Aos irmáns <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Estanislao </b>e<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"> Antonio Ferreiro</b> Núñez secuestráronos –segundo o estarrecedor
testemuño escrito polo seu pai, Francisco Ferreiro Budiño- ás dúas da madrugada
un garda civil e catro falanxistas (un deles era un dos Moldes e o outro
Gumersindo Iglesias “Pan e Porco”). E aos irmáns <strong>José </strong>e <strong>Alejandro</strong> <strong>Martínez Pazó</strong>. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>E a <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Secundino
Ruibal Villar</b>, directivo da Sociedad de Canteiros de Cangas. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Na madrugada do venres 28 de agosto un comando
terrorista formado por falanxistas e gardas civis levaron os once mariñeiros e
canteiros nunha camioneta ao alto da Portela, xunto á fonte do Anguieiro. Fixéronos
baixar coas mans atadas. Aqueles once homes e rapaces escoitaron por última vez
o silencio da noite, e o son dos grilos, e o vento quente que viña do mar. E
sentiron medo e anguria e sede. E entón soaron os disparos, rotundos,
criminais, e o sangue correu a rolos polo Anguieiro.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Xa tiñan decidido como ocultar o crime. Non era a primeira
vez que o facían, que guindaban os corpos ao mar. Cando chegaron ao peirao da
fábrica de Cervera faltaba un corpo. O de Ladislao Ferreiro. Así que
subiron os dez cadáveres nunha motora e fondeáronos no mar, atados ás parrillas
que se usaban na conserveira. Ao día seguinte foron na procura de Ladislao. O
rapaz resultara ferido e saltara da camioneta cando volvían a Cangas cos
asasinados. Primeiro foi cara a Aldán, á casa dun tío que non quixo
comprometerse e non o axudou. Desde alí foi cara ao monte de Subrido do Hío
onde o rodearon 14 falanxistas. Levárono á casa de sinais, torturárono
salvaxemente a “alli lo mataron a bayoneta, teniendo a menos de gastar pólvora,
pues el pobre muchacho les pedía por todos los seres que ellos más querían que
lo dejasen o que le dieran un tiro y ellos riéndose de la barbarie le dicen que
para los de las ideas rojas no había perdón, luego que lo espedazaron lo
tiraron entre las peñas de la costa, donde bañaba el cadáver el agua del mar” (segundo
o estremecedor testemuño que deixou escrito para a historia o seu pai,
Francisco Ferreiro Budiño).</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Para as familias dos desaparecidos
comezou daquela o tempo da anguria, da desesperación. A procura dos corpos nos
cemiterios, nos lugares onde se oficiaba o terror. Se a morte, o asasinato dun
ser querido é motivo de dor, canto máis saber do crime e non ter sequera un
corpo para enterrar, un lugar onde levar as flores e as bágoas. <o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O venres 9 de outubro, 40 días despois de seren fondeados,
a manobra dun barco fixo que saisen a flote os corpos de cinco dos asasinados
de Anguieiro. As familias achegáronse á ribeira para identificar os cadáveres.
Eran Antonio Ferreiro Núñez, Normandino Núñez Martínez, Daniel González Graña, Antonio
Blanco Rodal e José Martínez Pazó. A morte foi inscrita no rexistro municipal
con unha lenda ignominiosa: “morte registrada en Cangas a causa de hemorragia
interna por herida de guerra”.</span><br />
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<br />
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Fontes<o:p></o:p></span></b><br />
<span style="font-family: Times New Roman;">
</span></o:p></span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Xerardo Dasairas: Memorias da II República en Cangas,
Ediciós do Castro, 2002</span></span></div>
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Antonio Nores e Iago Castroviejo:”Mortos, presos,
fuxidos e desertores en Cangas na retagarda”, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">A represión franquista en Galicia, Actas do Congreso da Memoria</i>,
2005.</span></span></div>
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">
</span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Antonio Nores e Iago Castroviejo: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">A Alianza Mariñeira de Cangas 1914-1936. No centenario da súa Fundación</i>,
Asociación Memoria Histórica 28 de agosto, Cangas, 2014.</span></span></div>
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">
</span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Francisco Ferreiro Budiño: escrito sobre a morte dos
seus fillos Antonio e Ladislao<o:p></o:p></span></span></div>
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">
<span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Web e entrevistas do proxecto Nomes e voces<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: Times New Roman;">
</span> </span>non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-54302992203005520542015-12-26T20:42:00.001+01:002016-11-21T09:49:55.141+01:00VOLVER DO MAR II Fraternidad Marinera de Moaña<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O 24 de xullo de 1936 os militares apropiáronse do local
do sindicato <em>Fraternidad Marinera</em> de Moaña e entregáronllo á Falanxe. O que
fora espazo de loita e compromiso pola causa dos traballadores do mar,
convertiuse en prisión e lugar de humilación e tortura. Os falanxistas
destrozaron o emblema do sindicato –a representación dun traballador loitando
contra o dragón da fame-, saquearon o edificio, levaron mobles, bandeiras e
libros e queimáronos nunha fogueira.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O edificio da Seara convertiuse en cuartel da Falanxe.
Alí instalouse un tribunal das forzas vivas moañesas que sinalaban as vítimas
do terror. Os homes encarcerados, sometidos a malleiras e vexacións. Obrigados
a traballar nas reformas da casa do sindicato e na ampliación do cemiterio
municipal. As mulleres rapadas, obrigadas a desfilar arredor do local despois
de facerlles beber aceite de ricino. Obrigadas a cantar cancións fascistas, a
berrar <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Arriba España</i>, entre bágoas e
vómitos e as burlas dos torturadores. Mulleres comprometidas coa República e a
liberdade, e tamén nais, esposas, irmás... aldraxadas e violadas. A <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">José Saavedra Sartié</b>, que andara
fuxido, detivérono e levárono a Marín. Antes conducírono ao antigo local da
<em>Fraternidad</em> e obrigárono a borrar coas unllas a lenda gravada na parede: “Vale
más morir para ser libre que vivir para ser esclavo”. Despois asasinárono
vilmente e o seu corpo non apareceu nunca.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-Zj7dP9J4Q7U/Vn7sOYpfYEI/AAAAAAAAAXA/TkX9WAg1TrM/s1600/Fraternidad%2BMarinera%2Bincautado%2B001.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="200" src="https://1.bp.blogspot.com/-Zj7dP9J4Q7U/Vn7sOYpfYEI/AAAAAAAAAXA/TkX9WAg1TrM/s320/Fraternidad%2BMarinera%2Bincautado%2B001.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Local da <em>Fraternidad Marinera</em> incautado polos fascistas<br />
Imaxe de 1939, do libro <em>Moaña nos anos vermellos</em></td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Co tempo, habíase consumar a profanación daquela casa-símbolo
do sindicalismo máis combativo. Nunha imaxe de 1939 a escenografía fascista
preside o lugar: o crucifixo, o xugo e as flechas, os retratos de Franco e José
Antonio, e as lendas <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Saludo a Franco</i>
e <i style="mso-bidi-font-style: normal;">¡Arriba España! <o:p></o:p></i></span>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"></span><br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Mais a finais de xullo de 1936 o peor estaba por chegar.
O terror instalouse nas casas, nas rúas, nas covas e nos montes de Moaña, de
Meira, de Domaio e Tirán. Chegaron os comandos asasinos dirixidos por Bruno Schweiger,
criminal de guerra nazi, secundado por falanxistas de Marín e por militares do
Polígono Jaime Janer. Chegaron as visitas nocturnas ao local do sindicato e ás
casas dos militantes de esquerdas. O roubo de bens, como o coche que lle
confiscaron ao médico Luís Caamaño, cuñado do dirixente republicano <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Amancio Caamaño</b> <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Cimadevila</b>, asasinado na Caeira o 12 de novembro de 1936. Chegaron
as ameazas, as malleiras e as extorsións. As propostas para vestir a camisa
azul dos delatores e dos covardes. E os corpos que desaparecían nas augas frías
e profundas da ría de Vigo, fronte á punta da Guía.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O primeiro que viñeron buscar foi <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Manuel Ríos Cancelas</b>, directivo da <em>Fraternidad Marinera</em>. Seica
estaba na listaxe que fixeran as forzas vivas de Moaña, acusado de participar
na requisa de armas para defender a República. Xuntaron a uns vinte mozos e
leváronos á praia de Domaio. A intervención da garda civil impediu o masacre
mais non salvou a Manuel Ríos, cuxo corpo acribillado a balazos desapareceu
para sempre nas augas do mar de Vigo o 15 de agosto do 36.<o:p></o:p></span></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-j6BRzlxqzK0/Vn7slIkzoqI/AAAAAAAAAXI/ZYJ79HSEf4U/s1600/Jos%25C3%25A9%2BPaz%2BPena%2B001.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="https://3.bp.blogspot.com/-j6BRzlxqzK0/Vn7slIkzoqI/AAAAAAAAAXI/ZYJ79HSEf4U/s320/Jos%25C3%25A9%2BPaz%2BPena%2B001.jpg" width="224" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">José Paz Pena<br />
(Imaxe do libro <em>Moaña nos anos vermellos)</em></td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A caza dos dirixentes cenetistas continuou nas semanas
seguintes. Presionaron e torturaron as familias, vixiaron día e noite as casas,
artellaron engados para que se confiasen e saísen dos agochos. Foi así como
capturaron a <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">José Paz Pena</b>,
presidente da Fraternidad Marinera e secretario do Sindicato de Industrias
Pesqueras de Vigo-Bouzas (CNT). O veterano líder mariñeiro participara na
resistencia armada en Lavadores e logo fora para Moaña, onde permaneceu
agochado. Detido no mes de novembro xunto con <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Cándido Giráldez Coloret</b>, foi trasladado á prisión viguesa do
Frontón e sometido a malleiras e vexacións. Chegou a pedirlle á muller que lle
levase comida envelenada, porque non podía aturar máis as torturas. Até que os
asasinos de Bruno Schweiger os sacaron da cadea para levalos a Moaña, sometelos
novamente a torturas antes de asasinalos no pesqueiro Ave sin Puerto e
fondealos na ría con senllos pandullos atados ao pescozo. Disque o irmán de
José, <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Manuel Paz Pena</b>, tamén foi
asasinado e o seu corpo tampouco apareceu.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Eugenio</span></b><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> e <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Manuel Cancelas Corrales</b> tamén
procuraron agocho para fuxir do terror asasino. Mais a delación dun parente
fixo que fosen detidos, torturados, asasinados e fondeados na ría en decembro
do 36. Outros dirixentes esquerdistas de Moaña, <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Francisco González Ríos, José Ríos González, Francisco Fernández, José </b>e<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"> Manuel Blanco Costa, José Paredes Piñeiro,
José Riobó</b>... tamén desapareceron para sempre. Os seus corpos tampouco
voltaron dunha noite de terror e sangue. Dos asasinatos covardes nos cemiterios
de Marín ou Bueu, ou na Cruz da Maceira, ou na travesía nocturna desde o porto
de Domaio en dirección á Punta da Guía.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Tralos disparos fíxose o silencio, a noite. A dor dunha
ausencia infinita para a muller de Saavedra, que estaba preñada. Para a muller
de José Paz, sometida a aldraxes sen nome. Para Veneranda, a esposa de Manuel
Cancelas. Para as nais, para os fillos, para as compañeiras. A anguria de non
saber onde estaban os corpos, desaparecidos para sempre. E a humillación de non
ter dereito a nada. Nin ao loito, nin ás bágoas, nin ao dó. Porque nin sequera
eran viúvas, nin nais de fillos asasinados. Mais elas saben da dor das feridas,
das cicatrices marcadas a ferro, da memoria proscrita, do silencio e do
esquecemento. E da necesidade de lembrar, para que se volvan abrir as portas da
casa do sindicato e entren con traxe novo outra vez os mariñeiros asolagados nas
augas frías do mar de Vigo. Porque é de novo tempo de loita e fai falta a
coraxe e a rabia, o compromiso e a entrega, a firmeza e a honestidade. Os
ideais e os valores que ficaron aquí, que non conseguiron fondear...<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span> </div>
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Fontes<o:p></o:p></span></b><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Xoán Miguel González/Xosé Carlos Villaverde: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Moaña nos anos vermellos</i>, Ediciós do
Castro, 1999<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Dionisio Pereira: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Loita
de clases e represión franquista no mar (1864-1939</i>), Xerais, 2010<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Luís Pérez Álvarez: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Memorias</i>,
Edicións Corsarias/Nomes e Voces, 2015<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Agradecemento<o:p></o:p></span></b></div>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Os estudos e investigacións sobre a represión en Moaña
son posíbeis, en grande parte, grazas a testemuños como o de Luís Pérez Álvarez
Nacidas e ao tesouro de entrevistas realizadas pola A.C. Nós e o Arquivo de
Memoria Oral do Concello de Moaña (Departamento de Cultura).<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><o:p></o:p></div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-20270845643112803482015-12-19T22:18:00.001+01:002015-12-19T22:20:29.132+01:00VOLVER DO MAR I<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Era unha rapaza miúda e regordeta, duns 18 anos. Vestía decote
unha blusa vermella e un abrigo verde. Vivía cos pais nunha casa humilde da rúa
do Pino e traballaba vendendo xornais na rúa do Príncipe, no portal da
sociedade recreativa <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Gimnasio</i>. Simpatizaba
co partido socialista e gustaba de ir ás manifestacións e aos mítins, levar
bandeiras nos desfiles do primeiro de maio, corear as consignas co puño erguido
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">UHP UHP UHP</i>... Vivía o feliz soño da primavera
do 36, entre berros e sorrisos, cando aínda era posíbel a esperanza nas casas
proletarias.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Cando o 20 de xullo chegaron os falanxistas e os
militares rebeldes á Casa do Pobo de Vigo, seica saíu por unha fiestra e
procurou agochos durante semanas. Nos últimos días de xullo e durante o mes de
agosto sentiu todo o peso do terror que abalou a cidade, as novas que chegaban dos
compañeiros asasinados en Alcabre e Lavadores, as torturas no Frontón, as
violacións, as rapas. Sentiu o medo atravesarlle o corpo nas noites de
insomnio, nas horas interminábeis de espera, de agonía.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Pasaron corenta días e tamén deron con ela. Fórona
buscar á casa na que estaba agochada. Levaron preso o pai, que era ferroviario.
A ela levárona ao cuartel da Falanxe, nun coche escuro, entre insultos e
ameazas. Aqueles rapaces de boa familia burguesa, valentes de alcool e de odio,
ensañáronse coa rapaza que vían portando bandeiras vermellas nas
manifestacións. Coa moza que berraba consignas revolucionarias e paseaba orgullosa
os emblemas vermellos no corazón da cidade.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Conta a memoria do pobo que a raparon e que a violaron.
Que a someteron a horas de humillación, de burlas, de violencia covarde. Que a
asasinaron e a mutilaron salvaxemente, que lle cortaron os peitos. E que para
ocultar aquel crime horrendo, trasladaron o corpo nun barco e fondeárono
amarrado a unha prancha de ferro nas proximidades das illas Cíes.</span></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-dPiuE7Q-xXo/VnXJK8jC-tI/AAAAAAAAAWw/KOQLPYhK9fc/s1600/3360481_249px%255B1%255D.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-dPiuE7Q-xXo/VnXJK8jC-tI/AAAAAAAAAWw/KOQLPYhK9fc/s400/3360481_249px%255B1%255D.jpg" width="300" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Castelao: "No fondo do mar"<br />
Estampa da serie <em>Atila en Galicia, 1937</em></td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O corpo de Rosario Hernández Diéguez <i style="mso-bidi-font-style: normal;">A Calesa</i> nunca voltou do mar. Nunca
voltou daquela noite de infamia, daquelas augas frías, fermosas e profundas. A
súa familia non tivo dereito ás bágoas, a unha tumba no cemiterio, a unha
lápida onde depositar flores. Porque na inmensa foxa común que foi a ría de
Vigo non houbo lápidas, nin flores, nin bágoas. Só ducias de cadáveres mutilados,
acribillados, sepultados no fondo do mar amarrados a pandullos, a <i style="mso-bidi-font-style: normal;">parrillas</i> das conserva, a pranchas de
ferro. Só o silencio interminábel da morte, a escuridade, a friaxe.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O corpo de Rosario Hernández Diéguez <i style="mso-bidi-font-style: normal;">A Calesa</i> nunca voltou. Mais agora é
tempo de retorno para o seu nome. É tempo de memoria e de xustiza. É tempo de
celebrar a alegría daquela rapaza de familia humilde, de facer ondear de novo
as bandeiras vermellas, os símbolos da liberdade. É tempo de derrubar os
emblemas da opresión, os nomes que lembran a inxustiza, as cruces que celebran
a barbarie. É tempo de levar flores ao mar de Vigo, ao mar das Cíes. Pola
Calesa e por todos os corpos que nunca voltaron.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Fontes</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0cm 0cm 0pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: GL; mso-no-proof: no;">Xoán Carlos Abad Gallego: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cen personaxes
en torno a unha guerra. A República e a Guerra Civil na comarca de Vigo através
dos seus protagonistas</i>, Instituto de Estudios Vigueses, 2008.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Antonio Giráldez Lomba: Tres nombres en el recuerdo de
Vigo hace sesenta años: “El Comandante”, “El Rabioso” y “La Calesa”, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Glaucopis</i>, 5, 1999.<o:p></o:p></span></div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-61140429650083579582015-12-13T12:21:00.002+01:002015-12-22T18:05:03.925+01:00A NENA DO LAZARETO<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-RkBszIDvhYU/Vmw9a4OUVCI/AAAAAAAAAWg/e_vgSG2My8w/s1600/Jos%25C3%25A9%2BVi%25C3%25A9itez%2Be%2Ba%2Bs%25C3%25BAa%2Bfilla%2BAna%2B001.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-RkBszIDvhYU/Vmw9a4OUVCI/AAAAAAAAAWg/e_vgSG2My8w/s320/Jos%25C3%25A9%2BVi%25C3%25A9itez%2Be%2Ba%2Bs%25C3%25BAa%2Bfilla%2BAna%2B001.jpg" width="178" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Ana Viéitez co seu pai<br />
no Lazareto en 1939<br />
(Fotografía do libro <em>Aillados)</em></td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";">Nunha
fotografía realizada na prisión da Illa de San Simón aparecen en actitude
agarimosa un pai e unha nena. A instantánea forma parte do descomunal arquivo gráfico
que deixou para a historia o preso vilagarcián Dámaso Carrasco. Os
protagonistas da imaxe son Xosé Viéitez de Soto, mestre de Magán (Cuntis), e a
súa filla Ana, que fora ao cárcere do antigo Lazareto visitar o seu pai acompañando á súa nai, Carmen Gómez
Martínez. <o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";">San Simón
foi só unha das estacións da peregrinaxe polos cárceres franquistas de Xosé,
desde que foi detido pola garda civil en As Neves en agosto do 36. Levarono
primeiro á prisión de Pontevedra e logo ao Lazareto. De alí saíu -despois de
pagar unha sanción económica- coa obriga de incorporarse ao exército sublevado.
Mais estando na fronte de guerra foi acusado de facer manifestacións
antifranquistas, procesado en Talavera de la Reina o 27 de novembro de 1937 e condenado
a pena de morte, setenza que foi conmutada pola de 30 anos de cadea perpétua e
inhabilitación para o exercicio da docencia. Seguiron os anos de prisión en San
Cristóbal (Pamplona) en 1938, e San Simón, a onde foi trasladado en xaneiro de
1939 e onde permanece até o mes de marzo, que é conducido á prisión de
Figueirido. En setembro de 1939 volta de novo a San Simón, etapa á que
corresponde a fotografía coa súa filla Ana, que nacera en 1935.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";">Os anos de
prisión de Xosé foron terríbeis para a súa muller e a súa filla. Carmen tiña o
título de maxisterio e púxose a dar clases particulares. Cada quince días
trasladábanse a Cesantes, alugaban un cuarto nunha casa particular e collían o
lanchón para ir á illa. En febreiro de 1941 Xosé sae en liberdade condicional e
tenta refacer a vida coa muller e a filla en Ferrol. Mais a persecución, o
acoso e as ameazas decídeno a buscar mellor sorte no exilio. Comeza daquela
unha viaxe chea de amor, amargura e heroísmo; unha viaxe sulcada de novo coas
marcas da solidariedade, desde a fronteira do Miño até Lisboa. Unha viaxe que
comeza en 1946 en Arbo, coa axuda do militante socialista vigués Pastor Rodríguez,
preso coma el en San Simón, Pamplona e Figueirido. Coa axuda da oposición
antisalazarista cruza o Miño e é trasladado en coche até Lisboa onde permanece
agochado seis meses, mentres lle organizan a saída cara a América.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";">Durante eses
seis meses en que permanece recluído nunha pensión, acontece unha fermosa
historia de amor e solidariedade. Carmen e Ana establecense en Sela (Arbo), na
casa dos avós paternos da nena. Até alí chegan as cartas de Xosé, que un mozo
portugués chamado Aníbal lles leva despois de atravesar a nado o río Miño,
arriscando a vida. Finalmente Xosé Viéitez consegue pasaxe para México coa
axuda da organización cuáquera estadounidense <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Unitariam Service</i>. Desde a fuxida do home, Carmen e a nena son
sometidas ao acoso incesante da policía franquista, con visitas nocturnas á
casa, rexistros, detencións, insultos, humillacións... un inferno que Ana non
esquecería nunca, que lle quedaría gravado para sempre. Aquela sensación
insoportábel de sentirse sinalada, marcada como <i style="mso-bidi-font-style: normal;">roxa</i> no Ferrol <i style="mso-bidi-font-style: normal;">do Caudillo</i>,
a prohibición de xogar coas outras nenas... <o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";">En 1948 nai
e filla conseguen fuxir da persecución, do medo, da anguria, do insomnio.
Collen un avión en Barajas para reunirse con Xosé e comezar unha nova andaina
no exilio mexicano. Un tempo de necesidade e tamén de felicidade, de ilusión,
de proxectos. Son os anos en que a familia traba amizade cos Bernárdez de
Redondela, a estirpe de Telmo e Isabel Gómez Costas. E con Choncha e Francisco
Comesaña. E cos Búa de Pontevedra... Foi tamén un tempo de tristura, sobre todo
cando Xosé enfermou por mor dunha úlcera provocada pola mala alimentación nos
cárceres franquistas e morreu en 1957.<o:p></o:p></span></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-POlOJpAswl8/Vmw8rj2zuDI/AAAAAAAAAWY/TZMPyLeSUBQ/s1600/22xullo-fachada-edif.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="212" src="http://1.bp.blogspot.com/-POlOJpAswl8/Vmw8rj2zuDI/AAAAAAAAAWY/TZMPyLeSUBQ/s320/22xullo-fachada-edif.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">A foto que fixo chorar a Ana Viéitez o 22 de xullo de 2006.<br />
Á dereita da imaxe, o seu pai</td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";">Aquela nena
de San Simón nunca deixou de lembrar, nunca deixou de loitar. Xa de volta a
España militou na causa democrática e republicana contra o franquismo. Sempre
na esquerda, coma os seus pais. Implicada no combate pola memoria e a xustiza,
presidiu AFAR II República (Asociación de Familiares y Amigos de Represaliados por
el Franquismo) e formou parte do Consello pola Memoria de Galiza (2006-2009). E en xullo 2006 voltou ao Lazareto, 67 anos depois, nunha das
actividades do Ano da Memoria. Nada máis baixar do barco mirou unha fotografía
do seu pai pendurada da galería dun dos edificios da illa e rompeu a chorar. Aquela
muller seria, de aceno firme e rotundo, chorou de emoción, de rabia e de
orgullo. Chorou polos seus pais perseguidos, pola nena do Lazareto e do Ferrol
fascista, por todo o terror e a dor que sufriron ela e a súa nai en silencio.
Por todo o sal das bágoas. <o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";">Aquela nena
do 39, a cativa agarimada polo seu pai no Lazareto, nunca deixou de voltar a San
Simón. Cada mes de xullo estaba alí, percorrendo os camiños, reflexiva,
combativa. Seguiremos voltando á Illa, en xullo, para reconstruir as pezas do álbum familiar, para abafar o silencio, para coidar os feridos, para agarimar os vellos. E para volver encontrar a Ana e o seu pai, e a súa nai, que voltan do pasado cun sorriso nos beizos, sen o sal das bágoas...</span><br />
<span style="font-family: Tahoma;"></span><br />
<span style="font-family: Tahoma;">PD Ana Viéitez faleceu en Madrid o pasado 11 de decembro, pouco antes de cumprir os 80 anos. Seguiremos o seu ronsel...</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";">Fontes</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";">Beatriz Graña: <em>Voces na memoria. Galegas exiladas, emigradas e resistentes durante o réxime franquista</em>, Premio Xohana Torres, Concello de Santiago-USC, 2003.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";">Caeiro, Antonio;</span><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";"> González, Juan A.; de Saá, Clara: <em>Aillados. A memoria dos presos de 1936 na Illa de San Simón</em>, Ir Indo, 1995</span><br />
<span style="font-family: "tahoma";"></span><br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";">Marcos Seixo: "A represión franquista en Cuntis. Memoria do 36", Revista <em>A Taboada, </em>2007.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";"></span> </div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-36511410145679176852015-12-06T22:37:00.001+01:002015-12-08T13:36:36.298+01:00A MULLER QUE TECEU UNHA BANDEIRA<br />
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt; text-align: right;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Foi
unha amargura enorme, grandísima <o:p></o:p></span></i></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Tucha Dios Vázquez<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><o:p></o:p></i></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Conta a memoria popular que a bandeira da Sociedade de
Agricultores de Salcedo foi deseñada por Castelao e que a teceu unha muller da
parroquia, Josefa Vázquez Juncal. A sra Pepa tiña un taller de costura e
traballaba tamén vendendo polas feiras as ferramentas da fábrica familiar, o
Ferreiro do Pino.</span></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-3LtejBKa3vw/VmSpcEwUgGI/AAAAAAAAAVs/MKrTRPvkpek/s1600/A%2BNAI%2BDE%2BEDELMIRO%2BDIOS%2BCON%2BTO%25C3%2591ITO.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="293" src="http://4.bp.blogspot.com/-3LtejBKa3vw/VmSpcEwUgGI/AAAAAAAAAVs/MKrTRPvkpek/s400/A%2BNAI%2BDE%2BEDELMIRO%2BDIOS%2BCON%2BTO%25C3%2591ITO.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Josefa Vázquez, na fábrica familiar co seu fillo Antonio</td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Josefa Vázquez tivo once fillos. O maior, Edelmiro Dios
Vázquez, era en 1936 dirixente do Partido Socialista en Pontevedra. Os
falanxistas e a Garda Civil fórono buscar á casa mais el xa non estaba alí.
Agochouse primeiro en Paredes, na casa da familia do seu amigo Faustino García
Puga. Despois trasladáronse a San Adrián dos Cobres e alí foron descubertos por
unha confidencia. Leváronos ao cuartel da Garda Civil no Campo da Feira,
mallaron neles, torturáronos salvaxemente até a agonía. A Faustino librárono da
morte as influencias da familia, e sobreviviu ao horror daquel tempo infame e
acabou embarcando no Winnipeg rumbo a Chile no verán de 1939 </span><a href="http://nondesaesquecemento.blogspot.com.es/2015/04/para-un-mapa-de-ausencias.html"><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="color: blue;">http://nondesaesquecemento.blogspot.com.es/2015/04/para-un-mapa-de-ausencias.html</span></span></a><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A Edelmiro Dios, o fillo maior de Josefa Vázquez, os
matarifes de Víctor Lis asasinárono e mutilárono salvaxemente. Seica o
obrigaron a cavar a propia tumba e enterrárono no cemiterio de Bora </span><a href="http://anosdomedo.blogspot.com.es/2008/09/edelmiro-dios-vzquez.html"><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="color: blue;">http://anosdomedo.blogspot.com.es/2008/09/edelmiro-dios-vzquez.html</span></span></a><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A súa nai non tivo forzas para ir visitalo na
cadea. Non soubo tampouco que o ían matar aquel día, cando avisaron á familia
de que o ían levar esa noite e a súa filla Fina lle levou a comida encargada no
restaurante Calixto. Cando saiu do cuartel, Fina non puido conter a dor e as
bágoas, porque sabía que era a última vez que vería vivo ao seu irmán
torturado.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Mais nin sequera despois daquel crime os asasinos
deixaron en paz a familia Dios. Seguiron petando nas portas da casa polas
noites, saquearon a biblioteca e matáronlle o can, Leal, atravesándolle o
cranio con unha baioneta. As irmás de Edelmiro, Fina e Tucha Dios, que
estudaran a carreira de Maxisterio, foron apartadas da docencia, rapadas e
encarceradas na prisión provincial durante dos meses. E o seu pai Antonio Dios
Gómez estivo preso durante cinco meses. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Na casa de Josefa Vázquez xa non volveu haber paz,
alegría, sosego. Nunca puido superar a dor de perder o fillo, o peso da
ausencia, a agonía daquela morte cruel e inxusta. Mais non podía aturar que o
seu fillo estivese enterrado como un animal nunha tumba anónima e moveu todos
os fíos para conseguir trasladalo ao panteón familiar de Salcedo. Na casa
souberon onde estaba enterrado porque unha moza de Bora marcara con unha pedra
o lugar do crime e informou a familia. E as irmás Tucha, Fina e Nita foron levarlle
flores todas as semanas ata que conseguiron o permiso para o traslado.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">No tempo de prisión do pai e das irmás, Nita tiña 18
anos e axudoulle á nai a sobrelevar a dor, e os traballos da casa, e o baleiro
das ausencias. Ela era a encargada de lavar a roupa que traían do cárcere,
primeiro fervíaa en auga quente para matar as pulgas e piollos e despois íaa
lavar ao río dos Gafos, que estaba ao pé da finca familiar, no barrio do Pino.
E aínda cando estaba lavando ou voltaba á casa tiña que aturar os insultos dos
falanxistas e dos cívicos.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Despois viñeron as multas, a intervención da empresa da
familia, reconvertida en fábrica de armas para<span style="mso-spacerun: yes;"> o
</span>exército sublevado. E nunha última demostración de sadismo, 4 anos
despois de asasinalo impunemente, no ano 1940, os fascistas someteron a Edelmiro Dios a un
expediente de responsabilidades políticas que se resolveu con unha pena de 10
anos de desterro a máis de 50 km de Pontevedra, 5 anos de inhabilitación
absoluta e unha multa de 250 ptas. E non abondou con esta tortura. Durante
moito tempo seguiu o acoso, a persecución, a ameazas, a prohibición da dor, o
silencio. </span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Q8C6ujsFwQs/VmSpwoGWLOI/AAAAAAAAAV0/zYZ2vxHuJLE/s1600/539f5189e6-sdc14368%255B1%255D.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="240" src="http://1.bp.blogspot.com/-Q8C6ujsFwQs/VmSpwoGWLOI/AAAAAAAAAV0/zYZ2vxHuJLE/s320/539f5189e6-sdc14368%255B1%255D.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">E entón Josefa Vázquez tivo que facerse aínda máis
forte, máis valente, máis coraxosa para sacar adiante a familia naquel tempo de
intempérie, de penuria, de necesidade. Daquela, a muller que bordou unha
fermosa bandeira para a Sociedade de Agricultores de Salcedo, teceu un emblema
aínda máis fermoso, a bandeira máis duradeira. Josefa Vazquez teceu fío a fío,
puntada a puntada entre bágoas de dor, no silencio interminábel da casa e da
fábrica, o símbolo definitivo da resistencia, da dignidade e do compromiso
dunha familia que nunca esqueceu, que permanceu sempre en pé e que segue
mantendo acesa a chama da memoria de Edelmiro e de todas as persoas que loitaron
pola liberdade.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">PD A bandeira da Sociedade de Agricultores de Salcedo
foi agochada nunha casa da parroquia, onde permaneceu durante 64 anos. No ano
2000 foi entregada por Arturo Estévez ao concello de Pontevedra e depositada no
arquivo municipal.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif";"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Para Antonio Dios Vázquez, que aos 99 anos leva na mirada o orgullo familiar, a dignidade de Josefa Vázquez e todas as bágoas de dor que verteron os seus.<o:p></o:p></span></span></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Fontes</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Entrevista de Montse Fajardo a Antonio Dios Vázquez
(programa <i style="mso-bidi-font-style: normal;">A memoria das mulleres</i>,
concello de Pontevedra)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Entrevista a Tucha, Nita e Flora Dios Vázquez (proxecto
Nomes e Voces)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "tahoma" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Xosé Álvarez: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Pontevedra
nos anos do medo</i>, Edicións Xerais<o:p></o:p></span></div>
<br /></div>
non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-43753927704506251482015-11-21T14:29:00.004+01:002015-11-21T16:06:48.839+01:00FERIDAS DE NOVEMBRO <br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O 12 de novembro do 36 tinxiuse de sangue e de loito en
Pontevedra. De friaxe e de dor. Da <i style="mso-bidi-font-style: normal;">hemorraxia
interna</i> que fendeu a vida de dez homes nobres, no piñeiral da Caeira:
Amancio Caamaño Cimadevila (médico), Telmo Bernárdez Santomé (médico), Luis
Poza Pastrana (médico), Paulo Novás Souto (mestre), Benigno Rey Pavón (mestre),
Ramiro Paz Carbajal (editor), Victor Casas Rey (xornalista), Juan Rico González
(capitán da Garda de Asalto). Foran condenados á pena de morte nun consello de guerra
sumarísimo –xuízo farsa- celebrado no pazo da Deputación de Pontevedra os días
30 e 31 de outubro dese ano <a href="http://anosdomedo.blogspot.com.es/2014/11/doce-de-novembro-de-1936.html"><span style="color: blue;">http://anosdomedo.blogspot.com.es/2014/11/doce-de-novembro-de-1936.html</span></a><o:p></o:p></span></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-OP5B_LwK1QY/VlBxjY8r1JI/AAAAAAAAAVc/21bV1JnUYzk/s1600/Fina%2BPaz.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="211" src="http://3.bp.blogspot.com/-OP5B_LwK1QY/VlBxjY8r1JI/AAAAAAAAAVc/21bV1JnUYzk/s320/Fina%2BPaz.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Fina Paz, na homenaxe do 12 de novembro</td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O 13 de novembro comezou para as familias,
especialmente para as mulleres, unha longa travesía de silencio e de dor. U</span><span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;">nha dor que dura xa 79 anos, e que ainda permanece no
fondo dos corazóns, e permanecerá para sempre. Porque durante décadas non tiveron apenas
dereito a chorar publicamente aos seus, a celebrar un funeral. Non podían poñerlle
flores na tumba na época das prohibicións, do silencio e do ódio. Non houbo
tempo para as bágoas, que tamén estaban prohibidas para as familias dos
fusilados. </span><span lang="ES" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">E tiveron que convivir
con esa traxedia, con esa dor inmensa, compartila e sobrelevala en silencio, no
interior das casas. </span><span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;">Mentres, fóra,
campaban os asasinos, as ideas dos asasinos, as burlas dos verdugos. <o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;">Mais no medio do
terror xurdiu a coraxe, a dignidade, a rabia. Os acenos de rebeldía e solidariedade
no tempo do silencio, na noite eterna da Ditadura. <o:p></o:p></span></div>
<span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;">Alí estaban as
nenas que poñían flores furtivas nas tumbas sen nome do cemiterio de San Amaro.
<o:p></o:p></span><br />
<span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;"></span><br />
<span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;">As mulleres de
Redondela que fixeron unha colecta para poñer unha lápida na tumba de Telmo
Bernárdez. E que lles confiscaron os cartos entre burlas, ameazas e insultos.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;">A coraxe de Elena
Pereira Otero, que foi a Pontevedra a amortallar o corpo de Telmo Bernárdez e
colleu no interior da chaqueta a estampa de Santa Gema, tamén furada polas
balas, acribillada polos fascistas.<o:p></o:p></span></div>
<span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;">A solidariedade de
Josefina Arruti, que abriu as portas do panteón familiar de San Amaro para
acoller o corpo de Paulo Novás e os restos de ducias de fusilados.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;">O amor de Cinta Rey,
que se retratou abrazada ao piñeiro da Caeira contra o que fusilaron ao seu
fillo, o xornalista Víctor Casas. Unha foto para a historia que foi feita por
Amalia Álvarez, a viúva de Bóveda, fusilado no mesmo lugar.<o:p></o:p></span></div>
<span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;">O taller de costura
de Rita Sobrido, viúva de Germán Adrio, que foi refuxio de consolo e de bágoas,
de conversa e solidariedade para moitas familias represaliadas. Sábeno ben Pura
e Fina Paz, ou Maruja Adrio, que compartiron as horas do taller, os bordados, a
tristeza, os sorrisos, as viaxes...<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;">Os acenos de coraxe
de Fina Paz, a filla de Ramiro Paz, que nunca, nos 40 anos de Ditadura, levantou
a man ao paso da bandeira ou ao son do himno...<o:p></o:p></span></div>
<span lang="PT-BR" style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: PT-BR;">Novembro segue aí,
coa dor das feridas. Mais tamén co orgullo e a dignidade das familias que
resistiron, que permaneceron en pé. E que nos transmitiron un inmenso legado de
memoria e de luz. De exemplo e de futuro.<o:p></o:p></span>non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-2473798457703113852015-11-02T19:37:00.000+01:002015-11-02T20:02:18.466+01:00MILLO DO 36<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">O
millo salvou moitas vidas<o:p></o:p></span></i></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Si. O millo salvou moitas vidas. Foi sustento, pan,
gran, celeiro que alimentou a xeracións durante séculos. Mais aquel verán, nos
meses de xullo, agosto e setembro do 36, salvou outras vidas. Foi o cereal
protector. Abeiro, agocho, refuxio. O campo dos encontros furtivos, do sustento
e da solidariedade. <o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Antes do 20 de xullo en moitas casas reinaba a
felicidade. Están aí as imaxes, que non menten. Eran casas humildes, de xentes
humildes, traballadoras, mais eran casas felices. Había necesidade si, mais
tamén festas e sorrisos. E soaba alegre a música da banda de Ponte Sampaio, co
fiscorno de Manuel de Socorra e o bombardino de Eligio Rey. E había arelas dun
mundo diferente. En Vilaboa homes e mulleres traballaban no mar, na terra e nas
canteiras, de sol a sol, sen dereitos e sen horarios. Polos dereitos e polos
horarios crearon a Sociedade de Agricultores e Obreiros de Vilaboa. Para
defenderen o seu, para loitaren por unha vida mellor. Eran das esquerdas e por
iso o 20 de xullo foron a Pontevedra, nunha camioneta requisada, armados con
escopetas tamén requisadas nas casas máis abastadas, de homes de dereitas, contrarios
aos dereitos e aos horarios.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Despois daquel día deixou de soar a música. Cando na
noite do día 20 viñeron de volta daquela primeira derrota sentiron o que era o
medo. O terror. A vida á intemperie. As noites de insomnio no monte ou enriba
dunha figueira. Refuxios improvisados en alboios e canastros. Pola noite
agochábanse nos montes da Cerca, do Castro, da Costa, lugares que tan ben
coñecían das xornadas interminábeis das canteiras. <o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">E tamén souberon o que era o amor e a solidariedade. E
a coraxe e a raiba. Sentimentos que tiñan rostro e nome de muller: Pepa do
Tombo, Jesusa Valladares, Lola Cerqueiro, Tucha García, Matilde Vidal... <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>E tamén eran de muller as mans que amasaban o
pan, que o cocían no forno, que cosían a roupa e procuraban calzado, que
mercaban ás agochadas tabaco e medicina e os levaban ao lugar dos encontros
clandestinos. Que aturaban insultos, humillacións e malleiras para protexer os
seus.<o:p></o:p></span><br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-WIcKnBYkP7s/VjezIYciRyI/AAAAAAAAAVM/T-mqXQGLLu0/s1600/colmeiro-19%255B1%255D.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="261" src="http://4.bp.blogspot.com/-WIcKnBYkP7s/VjezIYciRyI/AAAAAAAAAVM/T-mqXQGLLu0/s320/colmeiro-19%255B1%255D.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Paisaxe de Manuel Colmeiro</td></tr>
</tbody></table>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Daquela tamén souberon dos campos de millo. Da súa
función protectora, encubridora, solidaria. Era o lugar dos agochos e dos
encontros. O cereal refuxio. Era doado fuxir polos campos de millo cando o
sinal anunciaba a chegada dos asasinos, cívicos e falanxistas. Así foi como
salvou moitas vidas.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Pola noite durmían no monte, á intemperie, a un paso da
morte. A un paso do cemiterio de Ponte Sampaio, onde o 25 de setembro abandonaron
de madrugada os corpos acribillados de Ángel Nores Rodríguez e Estanislao Mallo
Martínez, de Cangas. Para eles non houbo monte nin millo refuxio. Porque foron
secuestrados polos gardas civís Jesús Barja, Pablo Lores e Miguel San Juan
Raposo, que deixaron rexisto escrito do crime.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Cando desapareceu o millo, a vida foi máis dificil nas
terras de Vilaboa e Ponte Sampaio. O tempo foi a peor, veu a chuva e o frío e o
monte xa non era un abeiro seguro. Daquela fixeron os agochos nas casas. Os
tobos nos que pasaron tres anos, máis de mil días coas súas noites de silencio
e escuridade. Un tempo sen o millo do 36, sen música, sen festas e sen
sorrisos.<br />
</span><blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
<span style="font-family: "verdana" , "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">
</span><br />non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1729163659782605373.post-88625433374153864592015-10-22T17:35:00.001+02:002015-10-22T17:43:49.208+02:00SANGUE E MEMORIA EN SOULECÍN<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-xnmOO43xK8A/VikBbVjUWiI/AAAAAAAAAUg/o3BQ42RhtsM/s1600/familia%2BRodr%25C3%25ADguez%2BL%25C3%25B3pez%2BSoulec%25C3%25ADn.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="200" src="http://4.bp.blogspot.com/-xnmOO43xK8A/VikBbVjUWiI/AAAAAAAAAUg/o3BQ42RhtsM/s200/familia%2BRodr%25C3%25ADguez%2BL%25C3%25B3pez%2BSoulec%25C3%25ADn.jpg" width="133" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Familia Rodríguez López, de<br />
Soleucín</td></tr>
</tbody></table>
<br />
<span lang="PT-BR" style="mso-ansi-language: PT-BR;">Esta fotografía é un xigantesco memorial da resistencia
contra o fascismo e da dignidade do pobo galego. É a familia Rodríguez López,
de Soulecín (Valdeorras), retratada nos anos 30, en tempos de felicidade, de
necesidade, de colleitas e de paz republicana; antes da persecución e da
barbarie. O día 18 de outubro de 1939, un comando da Lexión asasinaba en
Soulecín, diante dun grupo de veciños, aos pais, Domingo Rodríguez, de 54 anos,
e Amalia López, tamén de 54 anos. Catro dos seus fillos varóns –Rogelio,
Sebastián, Domingo, Alfonso-participaron na resistencia armada contra o
fascismo e deron a vida nesa loita. Dúas fillas, Chelo e Antonia, tamén
colleron as armas contra a Ditadura e acabaron no exilio en Francia. Chelo
ainda vive, con 96 anos, para lembrar os crimes e dar exemplo dun compromiso
inquebrantábel coa memoria dos seus. </span><br />
<span lang="PT-BR" style="mso-ansi-language: PT-BR;"></span><br />
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-HHUdKcpJqBA/VikBqbB5EeI/AAAAAAAAAUo/dFJog2Spgw8/s1600/As-mulleres-do-monte-Lembranzas-e-pantasmas-dun-neno-da-posguerra-i1n12666813%255B1%255D.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://1.bp.blogspot.com/-HHUdKcpJqBA/VikBqbB5EeI/AAAAAAAAAUo/dFJog2Spgw8/s200/As-mulleres-do-monte-Lembranzas-e-pantasmas-dun-neno-da-posguerra-i1n12666813%255B1%255D.jpg" width="131" /></a><span lang="PT-BR" style="mso-ansi-language: PT-BR;">O 19 de outubro de 1939, outro comando da
Lexion asasinaba no Val (Valdeorras) a Concepción Fernández Cadórniga e á súa
filla Remedios, pendurándoas dunha cerdeira. Prendéronlle lume á súa casa. A
Carmen de Fervenza, Carmen Jerez, colaboradora da resistencia armada,
secuestrárona os fascistas o 25 de xullo de 1946. Tivérona presa na Rúa en en
Ponferrada. Violárona e mutilárona salvaxemente. O seu corpo apareceu o 3 de
maio de 1947 en Montearenas, perto de Ponferrada. Din que estaba preñada de cinco
meses. </span><br />
<span lang="PT-BR" style="mso-ansi-language: PT-BR;"></span><br />
<span lang="PT-BR" style="mso-ansi-language: PT-BR;">O libro "As mulleres do monte", de José Antonio Gurriarán,
debulla estas e outras historias de resistencia e represión nun extraordinario
traballo xornalístico no que se combina a memoria oral e a investigación nos
arquivos oficiais. Unha lectura necesaria para coñecer a verdade, para honrar a
memoria da Galiza resistente, das vítimas de tanta inxustiza... </span><br />
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-gXrd_Olf8E4/VikBzap8MNI/AAAAAAAAAUw/ApJM_hxNoxg/s1600/mulleres%255B1%255D.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://2.bp.blogspot.com/-gXrd_Olf8E4/VikBzap8MNI/AAAAAAAAAUw/ApJM_hxNoxg/s200/mulleres%255B1%255D.JPG" width="136" /></a><span lang="PT-BR" style="mso-ansi-language: PT-BR;"></span><br />
<span lang="PT-BR" style="mso-ansi-language: PT-BR;">Tamén é de xustiza
facer memoria da memoria, por iso quero lembrar aqui o descomunal traballo
de Aurora Marco “Mulleres na guerrilla antifranquista galega”, e o documental “As
silenciadas”, de Aurora Marco e Pablo Ces, que tiraron das tebras do esquecemento
os crimes de Soulecín, a dor e o heroísmo da Toña e da Chelo, o asasinato de
Carmen de Fervenza, a coraxe das mulleres resistentes...<o:p></o:p></span>non des a esquecementohttp://www.blogger.com/profile/01354793896668061878noreply@blogger.com0