LORENZO CORBACHO RODAL

Cando o foron deter o 24 de xullo do 36, Lorenzo Corbacho Rodal tiña detrás un longo historial de compromiso obreiro e político, no sindicalismo e nas fileiras do partido socialista. Estivera preso en varias ocasións, a última no outono do 34. Fundara as agrupacións socialistas de Moaña e Cangas, fora concelleiro en Cangas en varias etapas, participara na dirección dos sindicatos de canteiros e mariñeiros, colaboradora nas revistas socialistas La Nueva Aurora e Solidaridad... En abril do 31, el e mais Francisco Eiroa Graña levaron desde Vigo, nun barco chamado Alegría, a nova bandeira coa que se proclamou a República en Cangas.

Lorenzo Corbacho Rodal
(Arquivo Nomes e Voces)

O 20 de xullo do 36 encabezou a defensa desa República pola que tanto loitara. No concello, dando instrucións aos grupos que ían acudir a Pontevedra defender o goberno civil. Arengando aos homes –canteiros a maioría- que tiñan a misión de controlar a estrada de Cangas a Bueu á altura da fonte do Anguieiro. Por iso foi dos primeiros que foron buscar. A el e ao alcalde, o médico don Agustín Jorge Echeverri, de Izquierda Republicana. E aos mestres comunistas de Coiro Víctor Sánchez e Vicente Saez. E a moitos máis.

Foron interrogados, aldraxados e sometidos a maltrato. Conta nas súas memorias Ángel Fernández del Río: “unha noite chamaron para declarar a Lorenzo Corbacho e Antonio Fernández* e cando regresaron estaban tan flaxelados que as tres cuartas partes das súas costas eran feridas sanguentas e non se podían tocar os seus corpos”. Máis tarde foron trasladados a Pontevedra, ao cárcere da antiga Escola Normal. O 19 de setembro son procesados en consello de guerra sumarísimo, acusados de rebelión militar e condenados a pena de morte Echeverri, Lorenzo Corbacho e Víctor Sánchez.

Neses días, antes da inxustiza do asasinato, Lorenzo Corbacho Rodal foi sometido a un dos actos máis infamantes que se poidan imaxinar. A humillación, a derrota definitiva. El, o furibundo anticlerical, o home de firmes conviccións ateas, o concelleiro que defendera con coraxe a retirada dos crucifixos das escolas, o socialista que casara polo civil con Concepción Iglesias Portela, que non bautizara aos seus fillos e que lle puxera o nome de Libertad Fraternidad Saborit a unha delas. Antes de ser asasinado polos fascistas, Lorenzo Corbacho cedeu ás presións e aceptou celebrar o matrimonio relixioso e bautiza

A nova no Diario de Pontevedra
do 25 de setembro do 36

r os fillos.

Esa renuncia, motivada pola desesperación e polo terror das últimas horas, tiña para el un único obxectivo: protexer a familia, librala da persecución e da fame e da dor da súa ausencia, afastalos do estigma que os ía perseguir para sempre, procurarlles un salvoconduto para o futuro. Foi unha renuncia tráxica, dramática, cruel, terríbelmente dolorosa. Unha derrota amarga, brutal, que poñía fin a unha vida de compromiso, de sacrificio e de loita.

Esa claudicación dolorosa e amarga foi convertida nunha infamia, nun acto de humillación e vergoña. Nun símbolo do triunfo do fascismo e da relixión homicida. E así foi proclamado, publicitado e difundido, para escarnio e escarmento. E para que todos os homes e mulleres que ergueran as bandeiras da República laica e democrática soubesen de que lado estaba o crucifixo, lexitimando o terror, os crimes e todas as infamias.

Fontes

Proxecto Nomes e Voces

Memorias de Ángel Fernández del Río.

Xerardo Dasairas: Memorias da II República en Cangas, Ediciós do Castro, 2002

Antonio Nores e Iago Castroviejo:”Mortos, presos, fuxidos e desertores en Cangas na retagarda”, A represión franquista en Galicia, Actas do Congreso da Memoria, 2005.

Antonio Nores e Iago Castroviejo: A Alianza Mariñeira de Cangas 1914-1936. No centenario da súa Fundación, Asociación Memoria Histórica 28 de agosto, Cangas, 2014.

_______

*Antonio Fernández, albanel de Darbo, era irmán de Guillermo Fernández, asasinado no Anguieiro e fondeado na ría; Antonio foi fusilado en Pontevedra o 27 do 7 de 1937.